Cellist en cello alleen: Naast prachtig samenspel, ensemblespel, basso continuo enz. is er de 'eenzame' cellist, die een klankverhaal vertelt. Neem nou de stukken van Gabrielli (ws de eerste), Antonii, JS Bach en in de 20-ste eeuw Kodaly, Britten. Een voorbeeld: en ...pfff .... geweldig. Spreekt het jou aan?
Hier mag de cello haar verhaal doen. En dat doet zij prachtig ingetogen op heel verschillende manieren. Vooral de derde Suite van Britten, héél bijzonder! Ik heb deze voor het eerst gehoord tijdens het Dordts Cellofestival 2013 waar Quirine Viersen deze tijdens een lunchconcert uitvoerde in een oud kerkje hartje Dordrecht. Het was ook in het jaar waarin Britten werd herdacht, dus die keuze is niet zomaar geweest. Een vol kerkje en intense aandacht. De cello die solo haar verhaal mag doen: het is heel intens en heel indringend, het is alsof alles samenkomt in dit ene moment waarop een levenservaring verhaald wordt. De klankkleuren komen nog intenser over dan als er een orkest zacht op de achtergrond speelt bij celloconcerten (naar mijn beleving). Hier heb ik nog zo'n ervaring:
Geweldig deze toccata te zien/horen door de man en zijn cello. Het past; hij maakt er de 7e bach cellosuite van.
Je had eigenlijk tijdens de Cellobiënnale op dinsdag naar de zes semifinalisten moeten luisteren. Ze moesten allen een stuk van na 1970 uitvoeren, hier wel één naar eigen keuze. Dit waren allemaal cello solo stukken. Ik heb ervan genoten! Hier een werk van Ligeti dat ik niet op het festival heb gehoord, maar mij wel heel erg kan boeien: cello sonate van G. Ligeti: Tijdens het concours van waar ik het hierboven over had, werd uitgevoerd: - Sacher Variations for Violoncello solo (1975) van Witold Lutoslawski (zelfs twee keer, waaronder door de winnaar) - Divertimento for Solo Cello van Krzysztof Penderecki - Suite nr. 3 voor cello solo, 5 delen, van Benjamin Britten - Tema 'Sacher' voor cello solo van Benjamin Britten - Punena nr. 2 voor cello 'Homage á Paul Sacher' opus 45 van Alberto Ginastera Liefhebbers van 20e eeuwse solocello kunnen zelf YT raadplegen voor deze stukken. Ik heb zelf geboeid geluisterd, alhoewel het ene mij wel meer deed dan het andere. De laatste werd heel erg enthousiast en knap gebracht door Emma Kroon.
Tijdens cello festival Zutphen in 2013 werd elke ochtend een Bach-suite & een Britten-suite gespeeld. Bijzondere ervaring, opgetogen reacties. (Voor zover ik weet geen opnamen).
Eerder was ik niet echt fan van Micha Maisky, hoewel topcellist. Wat ik hem zag brengen in Amsterdam, ook met dochter aan de piano, was heel speciaal. Bij uitvoeringen van Bach-suites houd ik vooral van de meer barokke uitvoeringen. Dat gezegd hebbend: hier onder Micha Maisky, in zijn eentje voor een grote zaal met zijn cello. De allemande (vanaf 3.00) vind ik zeer muzikaal en aansprekend:
Grappig, Jan, mij 'heeft' ie in de derde minuut juist weer even niet maar dan vanaf de vierde minuut weer wel. Geen idee waar het aan ligt. Zo maar weer even mijn cello pakken en verder met de eerste vinger in de eerste positie. Er is duidelijk nog héél veel te leren.
Deze eerste suite speelt hij nogal stuwend, lijkt als een tijger die in de snaren hangt. Zeer hartstochtelijk jagend op de toon die hij wil hebben (net als de tijger die de prooi wil hebben). Vanaf de derde minuut is er meer rust gekomen, de grote stuwing is gaan 'liggen', het klinkt al wat ingetogener, en het komt mij over dat die rust in de vierde minuut nog iets meer doorgevoerd is. Het laatste kwam mij dan weer iets stuwender over. Naar mijn smaak mag dit werk van Bach wat meer ingetogen gespeeld worden (bedoel je dat ook met "meer barok?"). Maisky vind ik voor werken die meer onder de romantiek vallen een geweldige cellist. Werken waar veel vibrato goed past. Ik vond Maisky's uitvoering van liederen (met zijn dochter aan de piano) veel te zwaar aangezet met vibrato. Een zangeres zingt ook niet constant met zwaar vibrato. Het was naar mijn oren 'over de top'. Maar doorgaand op cello solo: welke uitvoering van bijv. de eerste suite van Bach vinden jullie mooi? Doe mij maar de ingetogenheid van YoYoMa! en de courante uit de eerste suite: wat sneller en pittiger, maar niet stuwend. (goed, zo voelde ik het dan bij Maisky) Welke cellist vinden jullie fijn te horen als het om Bach ('s suites) gaan?
Anner Bijlsma! Zulke mooie, lange lijnen. Bovendien vind ik deze muziek in dit tempo veel meer tot zijn recht komen.
Met de wat meer barokke uitvoeringen bedoelde ik dat het (soms op barokcello) allemaal wat kleiner is en puur. Dat kan ingetogen zijn (sarabandes) maar ook heel levendig en versierd. Heel, heel bijzonder vind ik de uitvoeringen van de Bach-cello-suites door Pieter Wispelwey, Anner Bijlsma en Roel Dieltiens. Ja, en dan Yo-Yo- Ma: ik volg de man al jaren en vind deze uitvoeringen van Bach suites geweldig. Het is kleiner (waar Maisky het groter maakt, wat in die grote zaal ook wel wat heeft), ingetogener en diep doorleefd. Yo-Yo hoorde het zijn vader spelen in oorlogstijd en speelde zelf de 2e suite op zijn 4e.
Bijlsma met Bach: the master! (zie #9 van gevoeligesnaar). Jaren na Casals was hij zo'n beetje de eerste die het (anders) oppakte. Moet je die rechterhand eens volgen. Hij is een schilder en een poëet. (Cellolina, als je er goed naar kijkt speel je daarna anders - heel inspirerend!).
Ik kwam ook nog een jonge Maisky tegen die de prelude van de eerste suite speelde. /www.youtube.com/watch?v=S6yuR8efotI&list=RDv6MKOY9x_ds&index=2 Ingetogener. Van Maisky's versies vind ik dit de beste van hem. Maar Anner Bijlsma's benadering klinkt meer als "proef elke toon". Heel ingetogen ook, en inderdaad een 'klankschilder'. Jan, dan ga ik mij toch wel erg verheugen op een concertje van klankschilder Jan.
Even weer een heel andere cellosolo dan een werk van Bach: Beetje aparte presentatie voordat er gespeeld wordt, duidelijk om alvast een bepaalde sfeer neer te zetten. Een fors gespeeld werk, maar toch (nog) niet met de energie die Jacqueline du Pré in haar muziek legde.
Zij speelt met overtuiging, trefzeker. Bijlsma zei kortgeleden over jonge cellisten en topstudenten 'ze worden steeds beter'.
Ik heb de diverse filmpjes in deze postings nog niet bekeken, maar wat verwoorden jullie je meningen mooi en (naar mijn idee, zonder de filmpjes te hebben gezien) genuanceerd. Dat wilde ik in ieder geval even kwijt
Hier speelt Maisky met zijn dochter en dit vind ik prachtig. Hier kan ik wel weer geboeid naar luisteren en vind ik Maisky top en zijn dochter erbij!
Ja, dit vind ik ook een treffend voorbeeld van wat we onder dit topic zoeken: de zeggingskracht van de 'eenzame' cellist. wat een verhaal en klankvorming!
