Ik ben er net achter gekomen dat mijn maatgevoel in de loop der jaren eruit is geslopen. Ik speel nu een aantal stukken waarbij het gelijk spelen met andere zeer belangrijk is, daarmee staat of valt het stuk. Ik heb 9 jaar les in de suzukimethode gehad. Nu heb ik al 20 jaar geen les meer. Sinds kort heb ik een metronoom gekocht. Ik weet alleen niet meer hoe ik mezelf het maat en ritmegevoel weer bij kan brengen. Wie o wie heeft wat tips en/of aanwijzingen? Groetjes van Marlies
Je zou kunnen beginnen de metronoom in te stellen op een tempo waarop je het stuk net niet comfortabel meer speelt, dus te langzaam eigenlijk. Dan ga je vanuit daar het tempo opbouwen. Dit doe je door eerst het stuk te spelen op het uitgangscijfer, dan tel je 4 bij dit cijfer op, stelt je metronoom in en speelt het stuk nog eens. Dan trek je van dit cijfer weer 2 af en speel je weer. Dit net zo lang tot je op een tempo zit dat wel lekker gaat. Zo heb je het stuk een aantal keer in een bepaald tempo gespeeld en zal het waarschijnlijk steeds comfortabeler aanvoelen. Succes!
Feitelijk moet je nog een fase eerder beginnen. Mijn solfege leraar zei altijd, dat je ritme 'door je donder moest voelen'. Dat leer je door ritmes te tikken en ook ritmische dictees te maken. Je leert dan om het ritme van het stuk wat je gaat spelen al voordat je gaat spelen als het ware te horen in jezelf. Ritmes tikken kan je gewoon doen, door van het stuk wat je speelt de ritmische waarden van de noten te tikken met een potlood. Wanneer je dit geoefend hebt en goed kan, dan ga je het pas met instrument spelen. Succes.
Dit probleem heb ik ook. Eerder omdat het op gehoor bij mij beter gaat dan met een metronoom. Maar het helpt om eerst mee te klappen of zingen en als dat goed gaat het op je viool te proberen. Ik hoop dat het ook bij jou werkt.
Een hele andere methode om het ritme 'in je donder' te krijgen (ik persoonlijk moet het altijd ergens in mijn buik voelen), is door een prop papier te nemen. Die gooi je in de maat van het te spelen stuk heen en weer, van je linker naar je rechter hand en vice versa. Met maat bedoel ik in de teleenheid van het stuk. Dus als de maatsoort 4/4 is ,gooi je de kwart, als de maatsoort 6/8 is, gooi je de achtste enz. Als je je het tempo hebt eigen gemaakt, ga je het stuk klappen in het ritme dat genoteerd staat. Daarna zingen of neuriën. En als je dit onder de knie hebt, ga je het spelen.
Ik wil nog iedereen bedanken voor de reacties. Ik ben druk aan het oefenen met de verschillende tips. Wel ben ik nog aan het zoeken naar welke manier mij het beste ligt, maar daar kom ik denk ik wel uit.
In de maat spelen, het is en blijft een issue! Ik zie hier een uitwisseling van ruim 5 jaar geleden. Ik wilde net een topic beginnen met één-twéé-in-de-maat! Het topic is er dus al. En er zijn weer nieuwe mensen actief. Hoe pakken jullie problemen met ongewenste versnellingen, vertragingen en combinaties daarvan aan?(oftewel, uit de maat spelen). Wat zijn voor jullie de beste hulpmiddelen? Bij mij werkt een metronoom bijna eerder negatief. De metronoom helpt wel om te weten hoe snel een stuk zou moeten worden gespeeld, maar verder. Gelukkig heb ik ooit een pianoleraar gehad die begreep hoe ik inelkaar zat. De tikken van de metronoom blijven ahw in mijn hoofd hangen en als ik beweeg, hoe miniem ook, pak ik het wél. Bij het aflezen van het muziekstuk moet ik met mijn hele lichaam lezen. Verder helpt bij het samenspelen ook wat de anderen spelen, ook al moet ik uiteindelijk dwars op het ritme en melodie van hun gaan spelen, dit omdat ik dan de cadens (of hoe zeg je dat?) van de muziek pak. Het valt mij ook op hoe snel volksdansers al die rare maatsoorten als 7/8 oppakken op hun muziekinstrument. Die hebben het ook al via beweging in hun systeem gekregen. Bij het Charivari Trio, dus wie bij deze mensen een cursus volgen, laten ze de musici ook dansen als effectieve manier om de lastige dingen rond maat en ritme in hun systeem te krijgen.
Ik heb vroeger op vioolles een aantal malen met de metronoom moeten spelen. Ik vond het een verschrikking! Niet dat het in de maat spelen me niet lukte maar de dwang die er achter zat: je bent je vrijheid kwijt. Ik zie een metronoom meer als een hulpmiddel om te bepalen hoe snel de maat is, tenminste als het staat aangegeven. Soms staat er een nootje met een getal er achter. Dat getal kun je dan instellen op de metronoom. Soms staat zo'n nootje er niet bij maar moet je het doen met de aanduiding boven het stuk. Een bepaalde indicatie staat dan op de metronoom, maar dat zijn meer gebieden. Zo kan Presto lopen van 168 tot 192 wat dus duidelijk sneller is dan bijvoorbeeld Allegro. Zonder metronoom kun je ook kleine vertragingen (of versnellingen) aanbrengen om je expressie inhoud te geven. Bij een voordracht zie je ook nooit iemand spelen met een metronoom er bij, dus op een bepaald moment moet je er toch vanaf zien te komen. Ik zou zeggen: hoe eerder hoe beter.
Af komen van metronoom, ja HOE EERDER HOE BETER!!!! En bovendien is het maar zeer de vraag óf je door af en toe gebruik van een metronoom echt leert in de maat te spelen. Ik waag het te betwijfelen. Wat in het verlengde van het spelen-met-metronoom probleem ligt, is het meespelen met een cd. Bijvoorbeeld zo één waarop eerst je partij met pianobegeleiding op staat en daarna dat je zélf met de begeleiding speelt. Eigenlijk ook een 'keurslijf' van jewelste!!! Wie van jullie lukt dat? Die begeleiding gaat als een "ijzeren Hein" door, ook al heb je het even moeilijk. Als je samen met anderen speelt, voelt dat meer als een warm bad waarin je mag dobberen, modderen en waarin je ook je plek vindt. Op de één of andere manier geeft dat minder stress.
Beschouw in dit verband eens het orkestspel wat geleid wordt door een dirigent. Dat is de man of vrouw die het tempo bepaalt (als er geen solist bij betrokken is). Lijkt me enigszins vergelijkbaar met een metronoom, hoewel de dirigent tempowisselingen maakt (gelukkig) en een metronoom niet.
Ik zat mij af te vragen hoe het kon dat ik bij het uitproberen van de derde symfonie van Beethoven (scratchdag vorige week met dirigent en orkest) wel lekker kon meespelen en met een metronoom of een cd gefrustreerd raak. Als orkestspel met dirigent enigszins vergelijkbaar is met een metronoom, dan kom ik er niet echt uit hoe het dan kan dat ik wél kon meespelen (ja, dat ik een aantal dingen van mijn spel nog niet goed genoeg vond, is van een andere orde; ik 'klapte niet dicht' zoals bij een metronoom). Dat het maken van tempowisselingen van een dirigent het verschil zou uitmaken? Ik wéét het niet. Wie helpt mij verder?
Die tempowisselingen is het denk ik niet, want het kan ook zijn dat die in een bepaald stuk helemaal niet gemaakt (hoeven) worden. Ik denk dat je als orkestlid die mentale druk niet ervaart uit de wetenschap dat de dirigent geen machine is zoals een metronoom, maar een mens die hoort en voelt wat 'zijn' spelers ervaren. Een dirigent weet ook wel wat nog reëel haalbaar is en dat geldt zeker voor een amateurorkest. Ik bedoel daar mee, dat je als dirigent een idioot hoog tempo kunt gaan slaan, maar als geen der orkestleden dat kan volgen sta je toch mooi voor aap.
Je kunt de metronoom voor 2 dingen gebruiken, Voor het maat/ritmevast worden, dan kan het een goed hulpmiddel zijn om te ontdekken dat je onbewust bijvoorbeeld vertraagt. Het is dan een goed idee om zonder instrument het ritme een aantal malen te zingen of te tikken met metronoom. Voor de bewustwording uitstekend, maar daarna vooral weer lekker zonder gaan spelen! Tweede toepassing is het verbeteren van techniek door een etude of oefening eerst heel gecontroleerd in een rustig tempo met metronoom te spelen en vervolgens de metronoom telkens een tik sneller te zetten. Effectief maar wel geestdodend... Degenen met een smartphone hoeven trouwens geen metronoom meer te kopen; Metronome Beats is een goed voorbeeld van een handige app die gratis te downloaden is.
Spelen met metronoom is noodzakelijk om een vast tempo te handhaven en dat is dan weer nodig om in groepsverband te kunnen spelen. Als je violisten in een orkest zet die nog nooit hebben samengespeeld en ook nooit met metronoom of CD hebben gespeeld...merk je direct dat ze heel veel moeite hebben om mee te komen in het begin ook al is de partij niet moeilijk...maar gewoon het feit dat ze met de rest mee moeten in een bepaald tempo is erg lastig. Omdat spelen met metronoom saai is, zijn de CD's uitgevonden die natuurlijk nog meer voordelen bieden zoals een leukere begeleiding maar ook toonhoogtes zodat je je eigen noten kunt "toetsen" aan de cd of ze zuiver zijn. Nog een voordeel is dat de viool partij vaak als voorbeeld ook op CD's staan zodat lastigere ritmes ook aangeleerd kunnen worden zonder dat je het per ongeluk een week lang verkeerd oefent, dat er op les uit komt en je de fout amper meer hersteld krijgt (en de personen die om de week les hebben kunnen dat al helemaal op hun buik schrijven omdat de fout erin zit geautomatiseerd). Verder is het spelen van andere ritmes niet lastig als je vanaf het begin af aan gewend bent om andere soorten muziek dan alleen klassiek te spelen. Ik speel in 2 orkesten....1 met voornamelijk kinderen die naast klassiek ook veel pop, jazz en folk hebben gespeeld vanaf dag 1....en een orkest met heel veel senioren die meestal alleen klassiek hebben gespeeld. Kom je met een blues ritme aan of een lekker folk ritme met 7/8e maat of zoiets....dan spelen de kinderen dat zonder problemen weg en de senioren tellen zich suf en komen er niet uit. Ik speel zelf bijna alles met CD mee maar gebruik een metronoom wel om de snelheid te verhogen bv van mijn orkest partijen. Snelle riedels elke dag een standje hoger op de metronoom en zo uiteindelijk naar het gewenste tempo komen zonder dat ik stiekem kan versnellen of vertragen tijdens het oefenen.
Dat klopt, het is ook mijn ervaring. Ik speel dus ook in een ensemble (na 1 jaar les) waar in diverse muziekstijlen wordt gespeeld. Ook dus met die lastige maten. Ik heb gezien dat als de dirigent dat zelf gaat staan uittellen met de senioren, dat het heel complex werd (dirigent was zelf ook beginneling op dirigeergebied). Het werd 'vlot getrokken' door degenen met volksdanservaring, die pakten het direct goed op. In het wereldmuziekgezelschap in Utrecht wordt het spelen in die lastige maatsoorten anders aangepakt. Men pakt een trommeltje en er wordt meegeklapt, gestampt of wat dan ook. Dat trommeltje werkt héél goed, want het komt zo eigenlijk bij mensen via een ander 'kanaal' binnen om het maar even zo te zeggen. En 7/8 hebben we leren tellen als 1-2-3 1-2 1-2, dat verheldert ook hoe zo'n maat werkt. Fijn dat CD en metronoom bij jou zo goed helpen! Misschien moet ik gewoon toch even door de harde appel heenbijten om mij in zo'n keurslijf te persen...'t heeft inderdaad zoveel voordelen!
Je kunt als metronoom je oude metronoom pakken: of eentje van het type merk Korg Heel handig buiten de deur als je ergens samen oefent en er wordt uit de maat gespeeld. Als je thuis bent en je kunt je PC of laptop erbij pakken, is dit nog heel aardig: https://www.infiniteguitar.com/online-metronome Trommeltjes van diverse aard met een nadruk op de eerste tel. Je kunt dus de maatsoort instellen en kiezen welk trommeltje je wil. Keurslijf blijft keurslijf, maar als een mens dan nog wat mag kiezen, voelt dat nét iets beter!
En zo klinkt 'ie, met op de eerste tel een hogere toon: Ik krijg de indruk dat de man die het demonstreert dit apparaat voor het eerst ziet: het gaat allemaal erg aarzelend.
Ja, mijn korg heeft ook een hoge piep als eerste tel. Eigenlijk vind ik de trommeltjes fijner en dan is het ook mooi dat ook de trommeltjes een eerste nadrukkelijke slag geven. Die demonstratie is inderdaad tergend aarzelend. Ik denk dan "man, kijk dan toch eerst even wat het kan en hoe je het presenteert".
Ik heb dan nog die ouderwetse Taktell metronoom en dat vind ik nog steeds een mooi ding. Puur mechanisch natuurlijk en dat maakt dat je er wel een grapje mee kunt uithalen: als je het ding niet helemaal waterpas zet dan tikt 'ie niet helemaal regelmatig.
Haha, oefen je zo de gepuntkeerde nootjes? Ik heb er ook nog zo een. Erfstuk, dus wordt gekoesterd. Alleen, ik hoef hem niet een pietsie niet-waterpas te zetten om onregelmatige tikken te horen. Omdat-ie mechanisch is, neem ik aan dat het te verhelpen is, maar ik heb mij (nog) niet verdiept in het hoe en wat.
