Van een aantal vioolconcerten (waarvan ik ook de solopartijen heb, behalve van de Mozartconcerten) heb ik de orkestbezetting uitgezocht, voor het geval iemand eens 1 van deze vioolconcerten met zijn/haar amateurorkest zou willen spelen. De lijst is misschien niet helemaal foutloos zijn en is niet compleet (kan nog langer en de duur van deze vioolconcerten is niet volledig), maar geeft een indruk. houtblazers / koperblazers / slagwerk/harp etc fluit, hobo, klarinet, fagot / hoorn, trompet, trombones, tuba / pauken/ extra instrumenten PAGANINI, NICOLO houtblazers / brass / slagwerk/harp etc Vioolconcert 1 2222(of 1contra) / 2(of 4?)210 /pauken, percussie Vioolconcert 2 1221 / 2230 / pauken, percussie Vioolconcert 3 2222 / 2231 / pauken, percussie Vioolconcert 4 2222 / 2231 / pauken, percussie Vioolconcert 5 2222 / 2231 / pauken, percussie Violinconcerto 6 ? VIEUXTEMPS, HENRI Vioolconcert 1 2222 / 4230 / percussie Vioolconcert 2 2222 / 4200 / percussie Vioolconcert 3 2222 / 4230 / pauken, percussie) Vioolconcert 4 2222 / 4230 / Vioolconcert 5 1222 / 2200 / pauken Vioolconcert 6 2222 / 4230 / pauken, percussie Vioolconcert 7 2222 / 4230 / pauken, percussie HUBAY, JENO Vioolconcert 1 ? Vioolconcert 2 ? Vioolconcert 3 2222 / 423(1 bastr.)0 / pauken, percussie, harp Vioolconcert 4 2222 / 3200 / timpani, percussie DOHNANYI, ERNST VON Vioolconcert 1 2222(+1 contra)/ 4(+1 Engelse hoorn)230 / pauken , triangle (percussie)/ harp Vioolconcert 2 3222 / 4231 / pauken, percussie / harp (Geen 1e en 2e violen) KARLOWICZ Vioolconcert 1 2222 / 4230 / pauken WIENIAWSKI, HENRYK Vioolconcert 1op.14 2222 / 2230 / pauken Vioolconcert 2 2222 / 2230 / pauken LALO, EDUARD Vioolconcert op.20 2222 / 2230 / pauken Vioolconcert op.21 Symf Esp. 3222 / 4230 / pauken, percussie/ harp Vioolconcert op. 29 2222 / 4230 / pauken Fantasy Norwegian 3222 / 2000 / pauken, triangle FAURÉ, GABRIEL Vioolconcert 2222 / 4230 / pauken ERNST, HEINRICH WILHELM Vioolconcert 2 2222 / 3230 / percussie GODARD, BENJAMIN Violinconcerto 1 Conc. Romantique op.35 2222 / 2200 / pauken GOLDMARK, KARL Vioolconcert 1 opus 28 2222 / 4230 / pauken 33 minuten JOACHIM, JOSEPH Vioolconcert 1 2222 / 4230 / timpani 15 minuten Vioolconcert 2 2222 / 4200 / percussie 50 minuten Vioolconcert 3 2222 / 4200 / pauken BEETHOVEN, LUDWIG VAN Vioolconcert 1222 / 2200 / pauken 43 minuten BRAHMS, JOHANNES Vioolconcert 2222 / 4200 / pauken39 minuten KABALEWSKIJ, DMITRIJ Vioolconcert 2222 / 4200 / pauken 16 minuten MOZART, WOLFGANG AMADEUS Vioolconcert 1 0200 / 2000 / pauken 20 minuten Vioolconcert 2 0200 / 2000 / pauken 27 minuten Vioolconcert 3 2200 / 2000 / pauken 28 minuten Vioolconcert 4 0200 / 2000 / pauken 25 minuten Vioolconcert 5 0200 / 2000 / pauken 30 minuten PROKOFJEW, SERGE Vioolconcert 1 2222 / 4201/ pauken / harp SAINT-SAËNS, CAMILLE Vioolconcert 1 2222 / 2200/ pauken 10 minuten Vioolconcert 2 1111 / 1130 / pauken /harp 15 minuten Vioolconcert 3 2222 / 2230 / pauken 29 minuten
Dit hebben ze bij de FASObiblioteek http://www.fasobib.nl/info/index.php?table_name=catalogus aan minder bekende vioolconcerten: Bij de FASO (Federatie van Amateur Symfonie- en strijk-Orkesten): Amos, Keith (voor mij onbekend) Concert voor viool en strijkorkest <> 18 min 3451.1 + P-str[6.6.4.4.2]-solo Bruch, Max (1838-1920) Concert voor viool en orkest nr. 2 in d opus 44 <1878> 27 min 1280.1 + P-2222-4230-10-str[14.15.10.14.0]-solo Schotse fantasie voor viool en orkest opus 46 <1880> 30 min 1281.1 o P-2222-4231-11-harp-str[11.10.8.13.0] Glazoenow, Alexander (1865-1936) Concert voor viool en orkest in a opus 82 <1904> 21 min 3778.1 + P-2(1)222-4230-13-harp-str[6.6.5.5.2] Goldmark, Karl (1830-1915) Concert voor viool en orkest in a opus 28 <1877> 33 min 3776.1 + P-2222-4230-10-str[12.12.6.6.4] Kabalewskij, Dmitrij (1904-1987) Concert voor viool en orkest in C opus 48 <1948> 16 min 3211.1 + P-1121-2110-14-xylofoon-str[9.9.7.5.2] 3211.2 + P-1121-2110-14-xylofoon-str[14.14.10.8.6] Saint-Saëns, Camille (1835-1921) Concert voor viool en orkest nr. 1 in A opus 20 <1859> 10 min 2409.1 + Geen part-2222-2200-10-str[2.2.1.1.1] Concert voor viool en orkest nr. 2 opus 58 <1879> 15 min 2410.1 o P-1111-1130-10-harp-str[7.6.5.4.3] Sarasate, Pablo de (1844-1908) Concert-fantasie over Carmen voor viool en orkest opus 25 <1883> 12 min 3609.1 + P-2222-4230-11-harp-str[10.10.6.10.0] Zigeunerweisen voor viool en orkest opus 20 <> 11 min 3550.1 + P-2222-2200-11-str[10.10.6.6.4] Sibelius, Jean (1865-1957) Concert voor viool en orkest in d opus 47 <1905> 34 min 3217.1 + P-2222-4230-10-str[10.9.7.6.4] Svendsen, Johan Severin (1840-1911) Concert voor viool en orkest in A opus 6 <1870> 3355.1 + P-2222-2200-10-str[12.12.8.8.6] Vieuxtemps, Henri (1820-1881) Concert voor cello en orkest nr. 1 in a opus 46 <1876> 3288.1 + P-2222-2200-10-str[10.10.6.10.0] Concert voor viool en orkest nr. 4 in d opus 31 <1850> 27 min 3433.1 + P-2222-4230-10-harp-str[12.12.6.10.0] Concert voor viool en orkest nr. 5 in a opus 37 "Grétry" <1861> 18 min 3361.1 + P-1222-2200-10-str[9.10.6.6.4] Fantasia appassionata voor viool en orkest in G opus 35 <1860> 16 min 2768.1 o P-2333-3300-20-str[9.7.6.4.3] )
Tja, een hele lijst met van alles en nog wat. Maar wat me vooral bezig hield waren de mathematische formules (wat het natuurlijk niet is): voor mij onherkenbaar! Bijvoorbeeld: • P-2333-3300-20-str[9.7.6.4.3] • 1222 / 2200 / pauken • 2222 / 4200 / pauken • 3355.1 + P-2222-2200-10-str[12.12.8.8.6] ik weet niet wat het betekent en welke informatie ik eruit zou moeten halen, terwijl ik me toch al wel meer dan 50 jaar met muziek bezig houd. Ben ik de enige of zijn er meer leden die daarop het antwoord schuldig moeten blijven? Voor mij zou daarom uitleg welkom zijn. Dus misschien kan Henri hier wat uitleg geven? Frits
http://www.fasobib.nl/faso/fasobib/biblicol/index.html#toelichting In de complete catalogus zijn ook nog de volgende gegevens opgenomen: het kenmerk waaronder het werk in de bibliotheekadministratie bekend is; een teken dat aangeeft of de gegevens wel (+) of niet (o) betrouwbaar zijn; P(artituur) dan wel Geen part(ituur) of Pianocond(uctor) aanwezig; indien het werk blazers en/of slagwerkers vereist: aantallen houtblazers, in de volgorde: fluit (evt. piccolo) hobo (evt. althobo) klarinet (evt. basklarinet) fagot (evt. contrafagot); eventuele sax(ofoon); aantallen koperblazers, in de volgorde: hoorn, trompet, trombone, tuba; aantallen slagwerkers, in de volgorde: pauken, overig slagwerk; eventuele overige instrumenten; str(ijkers) indien het werk strijkers vereist; tussen [ ] zijn de aanwezige aantallen strijkerpartijen vermeld in de volgorde: viool 1, viool 2, altviool, cello, contrabas. eventuele solo(partijen). De vermelding van de blaasinstrumenten is zoveel mogelijk conform de partituur en is gebaseerd op het aantal benodigde bespelers. Indien een bespeler van een houten blaasinstrument (fluit, hobo, klarinet, fagot) in een gedeelte van het werk in plaats van het hoofdinstrument een bij-instrument (piccolo, althobo, basklarinet, contrafagot) moet bespelen, is dit bij-instrument niet apart vermeld. Men moet dus goed onderscheid maken tussen bijvoorbeeld de vermeldingen 2222 en 2(1)222: in het eerste geval zijn - naast twee hoboïsten, twee klarinettisten en twee fagottisten - twee fluitisten nodig (die wellicht ook af en toe de piccolo moeten bespelen) terwijl in het tweede geval drie personen nodig zijn, waarvan er één alleen piccolo speelt en de twee anderen in elk geval fluit (en wellicht ook af en toe piccolo). Ik probeerde dat in m'n eerste bericht al uit te leggen met: houtblazers / koperblazers / slagwerk/harp etc fluit, hobo, klarinet, fagot / hoorn, trompet, trombones, tuba / pauken/ extra instrumenten Voorbeeld van Soundboard: • P-2333-3300-20-str[9.7.6.4.3] P(artituur) aanwezig (voor de dirigent met alle partijen erin) 2333 zijn de houtblazers, dus 2 fluiten, 3 hobo's, 3 klarinetten, 3 fagotten 3300 zijn de koperblazers, 3 hoorns, 3 trompetten, 0 trombones, 0 tuba Heb je dus een groot symfonieorkest met volle bezetting dan hebben de trombones en de tuba niks te doen. Om die reden valt zo'n vioolconcert dan af, want iedereen wil zo vaak mogelijk spelen bij amateurs. Professionals zijn een stuk luier. Die denken: Ik heb lekker niks te doen en krijg gewoon doorbetaald zonder iets te hoeven te doen. str[9.7.6.4.3] str(ijkers) indien het werk strijkers vereist; tussen [ ] zijn de aanwezige aantallen strijkerpartijen vermeld in de volgorde: viool 1, viool 2, altviool, cello, contrabas. Dus 9 strijkerspartijen voor de 1e violen 7 strijkerspartijen voor de 2e violen 6 strijkerspartijen voor de altviolen 4 strijkerspartijen voor de cello's 3 strijkerspartijen voor de contrabassen Maar str[1.1.1.1.1] is in principe al volledig, want dan kan je als je 10 1e violen hebt in je orkest, de originele partij 9 keer copieeren. In een copie kan je lekker vingerzetting + dynamiek krassen en dat copietje gooi je later weg, want alleen die 1e orginele 1e vioolpartij hoef je in te leveren. Bijna nooit zit bij de FASO de solo(viool)partij, want solisten hebben die vaak zelf, hoewel aan sommige solopartijen van onbekende stukken heel moeilijk te komen is. In de handel zijn ze vaak niet (meer) te krijgen en je moet gespecialiseerde muziekbibliotheken in Nederland en buitenland af om een (illegale als de componist nog niet 75 jaar dood is) copie te maken, iets wat ik kortgeleden heb gedaan en daar een vakantie omheen heb gebouwd. Ander voorbeeld van Soundboard: • 3355.1 + P-2222-2200-10-str[12.12.8.8.6] 3355.1 is dus het kenmerk waaronder het werk in de bibliotheekadministratie bekend is Waar -10- (-20- in vorige Soundboardvoorbeeld) tussen de koperblazers en str(ijkers) op slaat is mij ook niet duidelijk. Er staat "eventuele overige instrumenten" maar 10 of 20 overige instrumenten lijkt me een beetje veel
Het is dus niets anders dan een door de FASO gehanteerd systeem dat aangeeft wat er zoals nodig is, welke partijen er zijn voor zowel de blazers als strijkers, of er een partituur is etc. Het is maar goed dat er nu een verwijzing (link) naar de betreffende FASO catalogus werd gegeven, want het betekent, dat dit geen universeel systeem is, wat een iedere forumbezoeker zo direct even begrijpt of zou moeten weten! Ik vraag me dan af waarom dan niet gelijk de decodering werd gegeven vanaf post #1, zodat de ‘boodschap’ tenminste overkomt. Met een hele hoop ontcijferwerk, is het mogelijk te achterhalen wat de bezetting moet zijn voor de uitvoering van een bepaald werk. Misschien als je er veel mee werkt dat het handig is, maar zo in eerste instantie is het alleen maar afschrikwekkend. Maar goed: ik weet weer hoe het zit. Frits
Voor orkestchefs, bibliothecarissen en andere mensen die zich enigszins bezighouden met de bezetting van orkesten is dit een normaal gehanteerd systeem. Overigens is de onbekendheid of moderniteit van een werk meestal niet eens de belangrijkste reden om een modern stuk niet te programmeren. De belangrijkste factor voor veel amateurorkesten is het probleem van de afdracht aan BUMA. Als een componist nog geen zeventig jaar dood is, betaal je nog veel auteursrecht. En daarnaast hanteren diverse uitgevers ook allerlei schimmige regels. Daarnaast is er het probleem van de bezetting. Als je én een saxofoon én een basklarinet én een harp én een contrafagot én een extra slagwerker moet inhuren, kan je als amateurorkest op een flinke post remplaçanten uitkomen. Want het is meestal ook weer niet zo dat iedere willekeurige remplaçant die partijen kan spelen. Als het om een concert voor solist en orkest gaat, heb je ook nog het probleem van het vinden van een geschikte en betaalbare solist die het stuk in zijn repertoire heeft, of het wil opnemen. Tot slot: als je de bezetting van een stuk wilt weten, is dit ook nog een interessante link: http://www.muziekbibliotheekvandeomroep.nl/
Bedankt voor de link. Veel solisten hebben een website. Zo kan je na Googlen snel zien dat bijvoorbeeld Lisa Jacobs het vioolconcert van Goldmark (hebben ze bij de FASO) en de Schotse symfonie van Bruch op haar repertoirelijst heeft staan en bijvoorbeeld Tjeerd Top het 4e vioolconcert van Paganini, H.W. Ernst, Korngold als afwijkingen van het ijzeren repertoire zoals Bruch1, Brahms, Heetboven, Mendelssohn in e, Tsai, 3e Saint-Saens etc. (die ze er vaak ook wel op hebben staan, omdat die (te) veel gespeeld worden). Vaak kom je via een conservatoriumdocent, die de moeilijkheidsgraad van het solostuk beter kan inschatten, ook aan een geschikte conservatoriumstudent, die het desbetreffende onbekende solostuk wil instuderen, als een grotere naam niet kan of te duur is. Of andere truc: Zo kwamen we met een orkest aan een harpsolist van het onbekende harpconcert van Reinecke door alle links op de Nederlandse Harp Vereniging aan te schrijven met de vraag of de mogelijke solist het stuk in kwestie op haar/(zijn) repertoirelijst had staan en dan en dan kon voor ongeveer die en die prijs of het stuk voor die gelegenheid wilde instuderen. Uit de reacties was vervolgens simpel een harpsolist te kiezen. Voor violisten/cellisten/ hoboisten etc zou ook zo'n gezamelijke Nederlandse..(instrument).. Verenigingwebsite moeten zijn, wat het voor orkesten makkelijker zou maken onbekendere stukken te spelen en makkelijker inleners te regelen zoals althobo, orkestharp, extra slagwerker, saxofoon, xylofoon, etc. Of misschien zou er op deze site een instrumentenlinken database aangelegd kunnen worden. Hier voor de harpen: http://www.nederlandseharpvereniging.nl/links.html
