Om goed recht te (leren) strijken heb ik kort geleden gedacht om mijn sourdine te verbreden met een strookje golfkarton. Het prototiep werkte van geen stuiver en heb 'm er maar van af gehaald. Volgens mij hielp ik ook mijn stok naar de andere wereld. Ik ga nu maar op de klank af om te bepalen of ik al dan niet recht strijk...
Ik ben tegen het gebruik van hulpmiddelen om recht te leren strijken. Ik ben van mening dat er meer bij komt kijken dan de strijkstok in een apparaat parallel aan de kam te bewegen. Iedere violist moet iedere dag weer opletten op het recht strijken. Dat is één van de redenen waarom je voor de spiegel studeert. Een paar gedachten over recht strijken: 1 Er kan een te hoge schoudersteun gebruikt worden. Daarom komt de krul lager te liggen dan de kant, waar de kin op rust. Om die reden wordt er vaak richting toets gestreken, met als resultaat scheef strijken. 2 Veel leerlingen denken dat strijken een beweging is van links naar rechts, terwijl dit meer een voorwaartse beweging is gevolgd door een beweging terug. Van links naar rechts denken resulteert in een onnatuurlijke beweging van de rechter arm. 3 Ook de viool wordt soms onder een ongewenste hoek onder de kin gehouden in verhouding met de bouw en de lengte van de leerling of student. Dat maakt recht strijken dan moeilijk. 4 Soms is de strijkstok langer dan gewenst is. Het resultaat is dan dat er in een boogje gestreken wordt. 5 Je kan iemand slechts leren strijken als deze begrijpt, dat ons lichaam bewegingen maakt in een combinatie van cirkels en niet in termen van rechte lijnen. Een student of leerling moet zich dit ook mentaal kunnen voorstellen in een mentaal beeld. 6 Strijken moet geleid worden door klankvoorstellingsvermogen. Je moet luisteren naar de klank, die je maakt. Vraag je ook af, waarom die klank is zoals hij op dat moment is en waarom de kwaliteit wellicht niet zo goed is. Wees je dus bewust van de kwaliteit van de klank die je maakt en wees kritisch. 7 Het kan zo zijn, dat de leerling te snel de gehele stok gebruikt. Je moet eerst leren strijken in het midden van de stok, dan aan de punt en als laatste aan de slof. Wees dus geduldig. En ben je dat niet, weet dan dat ongeduldig zijn vioolspel en de ontwikkeling ervan negatief beïnvloedt. Stokdruk wordt veroorzaakt door de hefboomwerking van de gehele rechter arm. Door de arm een beetje tegen de klok in te draaien, komt de elleboog iets omhoog. De middelvinger vormt dan een hoek van ongeveer 45 graden met de stok. Wanneer je de stokdruk wilt verminderen, hoef je slechts de rechter arm een beetje met de klok mee te draaien. Hierdoor komt de elleboog iets lager te staan en de hoek van de middelvinger wordt een beetje groter. Pas bovenstaande maar eens toe op volgende oefeningen: 1 Zet de strijkstok in het midden van de stok op de D snaar en oefen druk uit op de stok. De stok buigt tot hij het haar raakt. Laat nu de druk los (let wel er is geen geluid). Gebruik de hefboomwerking van de gehele arm. De vingers zijn relatief passief. 2 Zet de strijkstok in het midden van de stok op de D snaar en oefen druk uit op de stok totdat het hout van de stok het haar raakt. Houdt deze druk 4 tellen vol. Buig de rechter duim, want deze oefent tegendruk uit vanaf de onderkant van de stok. Laat vervolgens de druk los. 3 Wissel nu druk met geen druk af. Je kan nu zien hoe het hout van de stok iedere keer bij druk het haar raakt en bij geen druk weer terug springt in de uitgangspositie. Een typische fout die beginners maken bij het ontwikkelen van stokdruk is het gebruiken van de kleine spieren van de hand. Dit resulteert in 'knijpen'.
Nu ik dit allemaal heb doorgelezen, bekruipt me het gevoel dat de tekst niet zo werd begrepen als ik had bedoeld. Dat heeft mij aangezet tot het maken van een klein schetsje om te verduidelijken wat ik bedoelde: Wanneer je de strijkstok draait in een vlak haaks op de strijkrichting, gebeurt er wat in bovenstaande afbeelding zichtbaar is gemaakt. Omdat er in de onderste afbeelding meer haren de snaar raken, krijg je meer toon. Frits
Grappig dit te lezen. Toen ik net met lessen begon ontdekte ik al snel dat als je de stok iets kantelde het minder opviel dat je als beginner alleen nog maar een krassend geluid kon maken. Dit werd mij echter verboden en moest er mee wachten tot het betreffende muziekstuk er om vroeg, eerst leren strijken met alle haren op de snaar. En nu, na een paar jaar les, zei ze vorige week zomaar dat ik steeds beter ging strijken. Ikzelf hoor de vooruitgang niet maar blijkbaar is een mooie toon maken toch wel een langdurige iets (voor sommigen). ps. Dat ik de vooruitgang niet hoor is slechts ten dele waar. Ik ga de klank van mijn viool nog steeds steeds mooier vinden. Voor een deel is dat omdat je aan de klank steeds meer ga hechten maar het zal ook te maken hebben met het onderwerp van deze topic "Toon maken"
Alexander schreef: Ik ben tegen het gebruik van hulpmiddelen om recht te leren strijken. Ik ben van mening dat er meer bij komt kijken dan de strijkstok in een apparaat parallel aan de kam te bewegen. Iedere violist moet iedere dag weer opletten op het recht strijken. Dat is één van de redenen waarom je voor de spiegel studeert. Inderdaad, helemaal mee eens. Ivan Galamian schrijft in zijn "Principes van het vioolspel en het vioolonderwijs" dan ook terecht: [..] "Dit verklaart waarom het zowel voor beginners als voor veel leerlingen die het beginstadium al een heel eind te boven zijn, zo moeilijk is om met gemak en zekerheid recht te strijken". Maarr: Als hulpmiddel en om wat meer zelfvertrouwen te kweken bij leerlingen met de neiging tot scheef strijken lijkt het me The Practice Bow van Kathryn Plummer: http://people.vanderbilt.edu/~kathryn.plummer/ in het begin een heel nuttig instrument!
Die link is toch echt iets anders hoor! Ik krijg een website te zien die alles van doen heeft met Information Technology. Dat is wat anders dan een 'tooltje' om recht te leren strijken. Frits
Sorry Frits, de link was onvolledig. Heb hem aangepast. Komt door onwetendheid mijnerzijds op het gebied van computeren. Als je hem nu aanklikt kom je op de Home Page van Kathryn Plummer. Ga naar beneden naar Other Musical Interests. Go to: The Practice Bow page. Groet, Hans
Ja, maar nu is het exact hetzelfde als Ferrie in post #19 al aan ons openbaarde. :/ Dus: niet iets nieuws! Frits
Ja, dat heb ik me achteraf ook gerealiseerd. Alle lof dus alsnog voor Ferry, want zonder hem was ik nooit op dit onderwerp gestuit. De bedoeling was echter niet om "iets nieuws" te annonceren, maar om de aandacht nogmaals op deze mijns inziens belangrijke uitvinding voor beginnende en (soms ook)gevorderde leerlingen te vestigen.
Ik heb dat stuk 'gereedschap' in mijn viool-leven nooit gebruikt en het is toch allemaal goed gekomen. Dus of het echt nodig is....ik weet het niet.
Het is goed mechanische hulpmiddelen kritisch te bekijken. Vaak zijn ze overbodig, soms zelfs schadelijk. Het voordeel ervan: een aanleiding voor een pittige discussie er over! Helemaal mee eens! Zonder te kijken hoor ik wanneer mijn zoontje zijn strijkstok verkeerd houdt (bij hem vaak een kanteling ervan naar hem toe) of wanneer zijn strijkstok scheef gaat. Zijn toon is zoveel mooier wanneer hij recht strijkt en de strijkstok vlak of enigzins rechtsom gekanteld speelt). Ik zelf (als beginnend violist) volg onderstaand aanwijzing met grote regelmaat en ik merk hoe zinvol dit is: "Iedere violist moet iedere dag weer opletten op het recht strijken. Dat is één van de redenen waarom je voor de spiegel studeert".
