violen repareren

Dan nu weer terug naar de fotosessie van een tijdje geleden. Ik heb alle reacties gelezen en getracht een soort samenvatting te maken.


foto #1:
Bij deze linker(!) C-bout loopt in beide hoeken de inleg niet in een vloeiende lijn door. Dat komt omdat de rand van het bovenblad ook diezelfde vorm heeft. Wanneer je er dan een dubbel snijmes langs laat lopen voor het inkerven van de inleg, wordt die vorm exact gekopieerd. Met name daar waar de hoeken beginnen zijn ze nagenoeg recht en dat geeft een visuele verstoring van de gebogen lijn. Het is daarom van groot belang dat de rand van het bovenblad (en trouwens ook die van de bodem) een mooi vloeiend en daardoor sierlijk verloop heeft, voordat begonnen kan worden met de plaatsbepaling van de inleg. Ook vind ik de afstand tussen de rand en het eerste begin van de inleg aan de grote kant en zou 1 – 1,5 mm kleiner hebben gekozen.
Bij het bovenblad (Fichte) loopt de nerfrichting parallel aan het middelste gedeelte van de inleg, waardoor bij het insnijden het dubbelmes vaak in de verkeerde richting wordt gedwongen. Op die plaatsten kan door minder druk uit te oefenen bij het snijden en door vaker te snijden (herhalen) tòch met succes de vloeiende lijn worden verkregen.
Ik heb geen ervaring in het mechanisch aanbrengen van het kanaaltje (frees), maar ook in dat geval blijft gelden dat de buitenrand van het blad de plaats bepaalt van het kanaal, omdat ook een freesmachientje een geleider nodig heeft.

Reacties leden:
Een aantal van jullie noemden dat de aansluiting van de inleg en die van de bee-sting niet goed zou worden. Gezien de ligging van het kanaaltje is die kans redelijk aanwezig, zodat hier wederom geldt dat bijna alles met elkaar in verband staat. Of de inleg te hoog staat, hangt af van het stadium waarop de foto werd genomen. Meestal volgt na het inleggen nog de afwerking en dan wordt de hele inleg weer vlak gemaakt of een lichte ‘Hohlkehle’ gemaakt, zodat die sierlijk overgaat in de welving.
De meesten hadden ook goed gezien dat hier iets niet klopte aan de vorm en vonden er iets onsierlijks aan. Dan ben je al een heel eind als je dat in de gaten hebt! De volgende stap is echter er iets mee te doen en een corectie uit voeren! Wanneer dat wordt nagelaten en het is wel gezien, valt dat niet te rijmen naar mijn idee.


foto #2:
Afgezien van de kwaliteit van de foto is de vorm niet symmetrisch. Het lijkt alsof het blad boven en onder is ingedrukt waardoor de linkerhelft korter is dan de rechterhelft.
De onderbreking van de vloeiende lijn in de onderste linker helft is duidelijk waarneembaar in de buitenste rand en daardoor ook in de inleg, die dezelfde gekopieerde verstoring vertoont.
Van de twee f-gaten vind ik het linker f-gat het meest geslaagd, met name het bovenste gedeelte. Een paar centimeter onder de binnenste inkeping maakt de lijn plotseling een knik en dat valt onmiddellijk op. De stand van het rechter f-gat wijkt af t.o.v. de linker: iets naar rechts verdraaid. Dit kan te maken hebben met de vorm van de buitenrand, wanneer de plaatsbepaling voor de f-gaten daarop is gebaseerd. Er zijn diverse systemen voor de plaatsbepaling. Omdat de linker bladhelft iets korter is, wordt de juiste plaatsing van de f-gaten ook nog eens bemoeilijkt en is niet meer kloppend te krijgen.

Reacties leden:Iedereen zag dat er met de symmetrie het een en ander mis was. Ook merkte een ieder wel iets op over de f-gaten: ze vielen duidelijk op door hun minder geslaagde vorm en asymmetrische plaatsing. Dat gaat dus best goed met het waarnemingsvermogen!


foto #3:
Is niet helemaal goed te zien, maar ik verdenk de lijmnaad ervan hier niet geheel aan te sluiten. In het centrum past die het beste. Mocht een reeds gelijmde voeg bij nader inzien toch niet goed te passen, bouw er dan niet op voort, maar zaag de lijmnaad door. Niet proberen los te weken, want dan moet je later toch de lijm weer verwijderen. Je kunt die voeg net zo goed wegzagen en ben je gelijk af van de lijm, scheelt ook weer tijd. Opnieuw met de schaaf aan de gang en zorgen voor een vlekkeloos passende voeg: tegen het licht houden en zodaning draaien dat je zeker weet dat het goed is. Dan pas lijmen.

De binnenste lining niet ingelaten in de hoekklossen. Daar kun je over van mening verschillen, maar het komt wel vaker voor dat die niet worden geïntegreerd in de hoekklossen. Is een beetje een tijdsbesparende actie, die toch invloed kan hebben op de klank.
De linker onderste hoekklos lijkt me veel groter te zijn dan de corresponderende rechter hoekklos. Misschien dat dit te maken heeft met de asymmetrische vorm van de gehele corpus?

Reacties leden:
Niet iedereen zag hier vreemde dingen, een enkeling zag een grote hoekklos of zelfs hoekklossen. Ik moet wel zeggen dat de foto ook niet echt meehielp.


foto #4: Boven- en onderblad hebben een niet passende lijmnaad (zie ook commentaar #3), wat hier duidelijk is te zien (lijkt me geen potloodstreep). Wat mij opvalt is het diepe wegsteken van de plaats voor de halsvoet. Normalerwijs zou die lijn niet verder moeten lopen dan die van de binnenste inleg, wat meestal 5 mm bedraagt, gerekend vanaf de bovenste rand. Als ik zo een schatting zou maken kom ik hier wel op 10 mm uit. Kom je ook in de problemen met de (hals)mensuur, tenzij dit tijdig is onderkend en een langere (140 mm?) hals is gebruikt.
Wanneer ik de klos bekijk, zie ik twee soorten hout en begrijp ik niet geheel wat hier gaande is, want op een ander plaatje waar je aankijkt tegen de binnenkantvan de klos, lijkt het toch te gaan om een klos uit één stuk! Mogelijk te veel weg gestoken en later met een vulstukje trachten te corrigeren? De bodem lijkt dunner te zijn dan het bovenblad, althans bij de bovenklos!

Reacties leden:
De meesten zagen wel dat er iets aan de hand was met de bovenklos (halsblok) die uit twee delen bestond of was opgevuld met iets. De tè grote inkeping werd door niemand genoemd. Ook werd asymmetrie genoemd, maar niet exact aangeduid wààr.


foto #5: de voeg van de krans sluit niet echt goed aan en zou beter kunnen. Het gat voor de eindknop zit niet precies in het midden. Nu kan daar later nog wel het een en ander aan gecorrigeerd worden, want dit gat is misschien nèt voldoende voor het begin van de ruimer: circa 5 mm. Maar wanneer je het gat wèl precies in het centrum hebt geboord bespaart je dat het uitvoeren van een correctie, met de mogelijkheid dat het gat uiteindelijk toch ellipsvormig wordt.
De zadel is (nog) erg hoog, maar dat kan later nog worden aangepast om de juiste snaarhoek te krijgen. De rechter ronding van de zadel laat te wensen over en heeft niet dezelfde vloeiende lijn als die van de linker kant. Maar misschien dat een foto op een later tijdstip van de voortgang een fraaier zadel zou hebben laten zien?

Reacties leden:
Bijna iedereen zag dat het gat voor de tailpin niet in het centrum zat. En even zo vele zagen dat er brede lijmnaden waren voor zowel de kransdelen alsook die van de bladen. Ik ben niet de mening toegedaan dat die niet in’t midden zit, hoewel de beoordeling hiervan bemoeilijkt wordt door de hoek waarin de foto werd genomen.
De hoogte van de zadel wordt denk ik nog aangepast gezien het stadium waarin de viool op de foto verkeerde. Maar wanneer die zo blijft kun je inderdaad –zoals iemand van de leden opperde- problemen krijgen met de juiste snaarhoek, die ten opzichte van de kam te stomp zou worden (streven is: 79°).

Estheticatraining:
In een eerdere post had ik toegezegd nog een estheticatraining aan te bieden die een ieder die dat wil de mogelijkheid geeft, ervaring op te doen in het ontwikkelen van een sierlijke vorm en/of lijnenspel.
Omdat het onderwerp toch wel een beetje afwijkt van “violen repareren” heb ik gemeend hier een nieuw onderwerp voor op te moeten starten met als titel:
estheticatraining: tekenen zonder potlood.

Zie de link:
http://www.violistenweb.nl/forum/viewtopic.php?forumid=371

edit:
ik merkte zojuist dat de tekst van het onderwerp niet de uitbreiding "tekenen zonder potlood" bevat waarvoor excuses.
Ik zie echter geen mogelijkheid dat te wijzigen.

 

Iets dergelijks heb ik eveneens gemaakt, zij het dat ik als schijfje hout een stukje (ca. 2 cm) heb afgezaagd van een bezemsteel. Maar de grootste verbetering bestaat eruit dat één stukje gefixeerd dient te zijn aan je draadeinde. Dat heb ik gedaan door zowel in het draadeinde alsook in het ronde stukje hout een gaatje te boren van 2 mm en wel zodanig dat er een spijkertje klem inloopt. Bij het aandraaien om te klemmen wordt dan voorkomen dat je klosje steeds gaat meedraaien. Ik heb dat als zeer hinderlijk ervaren. Nu hoef ik hem slechts vast te houden en kan dan met de andere hand gemakkelijk de vleugelmoer aandraaien.

Wanneer je dan ook nog van plan bent om een altviool te maken is het wel handig dat het draadeinde voldoende lengte heeft. Anders kun je weer beginnen. Maar omdat een altviool een grotere omtrek heeft moet je er wel een aantal meer maken.


Huh, beenderlijm??
Wij gebruiken huidenlijm, toch Bert? [zie een eerder subject hierover].

 

Woodpecker,

Ja zeker ken ik Michael Darnton (MD).

Maar jij gebruikt dus beenderlijm? Ik denk dat het allemaal niet zo veel uitmaakt.

Echter uit het verwezen citaat haal ik niet dat MD beenderlijm gebruikt of daar een speciale voorkeur voor heeft. Wat ik uit zijn verhaal wel opmaak is, dat je snel moet zijn met lijmen bij gebruik van huidenlijm.
Maar wanneer ik de oertekst bekijk (de post van dd 27 aug 2004) komt er meer informatie ter beschikking in de eerste alinea:

“In general, lower grades of hide/bone type glues are more flexible, and the higher grades are more brittle. Bone glue falls at the lower, but not lowest, end of the hide glue scale, which makes it more flexible than most, but not all, hide glues. The lowest grade of hide glue I've seen sold for furniture makers is very comparable to bone glue in most respects (except it smells a whole lot better!”

Ik lees hier niets anders uit dan dat beenderlijm niet alleen een kwalijke geur heeft bij de bereiding maar gezien vanuit de kwaliteitsladder ook op een lagere trede staat dan de huidenlijm, althans volgens Michael Darnton.

 

Rob,

Bedenk wel wat je gaat doen, want een zangbalk ‘monteren’ is een lastig karwei, zeker wanneer dat de eerste keer is. Wat je ook zou mee moeten wegen in je besluitvorming is of het bovenblad dunner gemaakt dient te worden ter plaatse van de zangbalk. Wanneer die daar veel te dik is, bijvoorbeeld 5 mm, wat wel eens voorkomt. Want in dat geval is het lastig wanneer de zangbalk er nog in zit, bovendien krijg je dan een zangbalk met een randje bovenblad eronder.
Heb je een mogelijkheid de dikte na te meten? Als het blad nauwelijks of niet te dik is, zou ik eerder de zangbalk onder handen nemen, want die lijkt me wat aan de ‘grove’ kant, om het zo maar eens uit te drukken. Je kunt dan ook nog een soort ‘fine-tuning’ uitvoeren aan het blad door boven en onder de C-bouts te onderzoeken hoe de flexibiliteit is.

 

En het gekke is dat juist deze Firma Tite Bond adviseert in plaats van huidenlijm! Dat is nu juist wat Rob wil vermijden .

 

Als je die Tite Bond al zou willen aanschaffen, kun je die ook hier in Nederland kopen, hoor.

Ik heb ze al gezien in de betere winkels zoals -alweer bij: Baptist (voor houtbewerkers) in Arnhem- die gelukkig ook huidenlijm heeft!

 

Heeft Baptist ook!