Hoe komen we aan de vioolmaten, immers een halve viool is niet de helft van de maat van een hele. Hoe is dit afgeleid en waarom op deze manier?
Tot nu toe was er niemand die reageerde. Soms is dat frustrerend, want je wilt graag een reactie. Het kan liggen aan het feit dat men het niet weet en niet iedereen gaat dat dan vermelden, want daar heeft niemand wat aan. Dus blijft het stil. Maar…..je vraag heeft me aardig bezig gehouden. Ik heb heel veel getallen en afmetingen van allerlei groottes violen, altviolen, cello’s en contrabassen, maar hoe men nu aan die afmetingen komt is een héél andere vraag! Er zit natuurlijk logica achter. Die maten komen niet zo maar uit de lucht vallen. Het sleutelwoord is hier: proportioneel. Dat betekent zo veel als: alles staat in verhouding tot elkaar. Wat ik heb gedaan is een aantal lengtes zoals de corpuslengte, breedte bovenste ‘long’ en de onderste ‘long’ uitgezet tegen de maten als 4/4, ¾, ½, ¼ etc. Via Excell kan dan een mooi grafiekje gemaakt worden. Om te zien of er een goede correlatie (R² in de grafiek) bestond heb ik dat bekeken: een getal heel dicht bij de 1 zou 100% lineair zijn. De rechten in de grafiekjes liggen daar heel dicht bij, dus de afmetingen zijn echt proportioneel. Daarna vroeg ik me af of dat ook zou gelden voor een cello en dat deed het ook. Het vervelende echter is dat je vraag maar ten dele is beantwoord, want wat ik nu gedaan heb is precies andersom geredeneerd. Ik ben uitgegaan van de maten die behoren bij een bepaalde grootte en jij zou mogelijk willen kunnen berekenen welke maten een ¾ viool zou moeten hebben, of een 1/16. Dat kan ik je niet geven, hoewel er wel een formule uit het lineaire verband te halen is, maar misschien gaat dat te ver? Hoe het ook zij, de grafiekjes geef ik erbij. Mocht er behoefte bestaan aan al die maten dan is dat –na een seintje-wel te ‘regelen’. Frits
Maar ja, de ene hele cello is de andere niet. Bij violen schijnen de maten gestandaardiseerder te zijn dan bij celli. Bij mijn cello moeten sommige mensen, zelfs ervaren bouwers, soms twee keer kijken voordat ze zien dat het een hele is en geen 7/8. Maar het is ook weer geen lady's cello, zoals die in Engeland veel gebouwd werden. En een cellist die ik ken, speelt op een cello waarvan de hals bewust korter is dan gebruikelijk (vanwege de grootte van haar handen), maar de kast is wel gelijk aan die van een 'normale' hele. En zo zijn er nog honderden variëteiten en afwijkingen.
Ik denk dat afwijkingen wel voor alle instrumenten gelden, alleen bij een viool zijn de afwijkingen natuurlijk minder groot dan bij een cello, omdat de viool ook veel kleiner is. En er zit verschil in ja... Maar ik weet niet waarom en kan dus verder ook niet echt nuttig reageren. Ik heb trouwens ook al eens naar die verhoudingen zitten kijken, maar ik ben er nog niet aan toe gekomen om ook verder te kijken. In ieder geval heb je me al weer iets geleerd Frits! Ik weet trouwens wel dat er een boek is waar de maten ingetekend staan en waar iets over de maten uitgelegd is, maar ik weet niet meer welk boek dat is en wat het precies was... (ik zal kijken of ik dat nog eens na kan vragen). Daphne
Dank je Frits, Ik ben niet zo in het berekenen thuis, maar ik snap je uitleg wel. Maar wie heeft dat zo bedacht blijft dus nog even de vraag..........? Ik ben inderdaad geïnteresseerd in de achterliggende getalletjes, dus graag...
Ik kwam ergens nog een aardigheidje tegen wat voor violen geldt: ¾ = 0.925 * 4/4 ½ = 0.925 * ¾ ¼ = 0.925 * ½ De rest laat zich gemakkelijk bedenken. Voor het verkrijgen van (een) tekening(en) is het nu een kwestie van een kopieerapparaat nemen met de mogelijkheid de vergrotingsfactor (0.925) in te stellen! (Wel even nameten, want sommige merken machines zijn niet zo nauwkeurig). Zit er dus toch nog logica achter Frits
Wat vioolmaten betreft, heb ik nog iets gemerkt. Ik heb gemerkt dat de ene 7/8 ook de andere niet is, vooral als je de hals voelt/bekijkt. Ik heb in de afgelopen 2 jaar 3 verschillende 7/8 instrumenten mogen bespelen (oa door reparatie/onderhoud een leeninstrument bespeeld) en gemerkt dat waar de ene 7/8 een heel fijn halsje heeft, de andere 7/8 een bredere hals heeft die bijna voelt als 4/4. Dat brengt mij bij de vraag in hoeverre hals/toetsbreedtes zijn gestandaardiseerd. Niet blijkbaar? hartelijke groet, Annemieke
Zou eigenlijk niet mogen, want ook de breedtes liggen vast. Maar fracties van een mm in de breedte van de toets en hals zijn lijken voor je gevoel wel meerdere millimeters. Het is net als met gitaren: de ene hals is de andere niet terwijl ook daar voldaan moet worden aan de juiste breedtes en lengtes. En dan heb je bij de viooltoets ook nog de afwerking: sommige bouwers maken de rand van de toets wat ronder, terwijl anderen die weer wat hoekiger laten. In beide gevallen is de breedte hetzelfde maar voelt die wel heel anders aan. Frits
Ook is het zo dat door het opzetten van een nieuwe toets de hals een klein beetje geschraapt word en dat zorgt er natuurlijk ook voor dat de hals smaller wordt. De aansluiting op de hals van de toets kan ook nog in een bepaalde hoek zijn waardoor de breedte verschillend kan zijn. De verschillen ontstaan dus uit praktische overwegingen om instrumenten te kunnen behouden. Zouden we elk instrument op de standaard afmetingen keuren, dan hielden we waarschijnlijk weinig viooltjes over. :/
Nee, tuuuurlijk niet!... Maar als mensen de moeite nemen om antwoord te geven, mag je daar toch zo af en toe nog wel eens dank je wel voor zeggen? hartelijke groet, Annemieke
