Geplukt van het Internet. Publicatie: Mokum Symphony Voor (alt)violisten Het spel van grote violisten in de periode ca 1860 tot 1960 was van een niveau dat nooit meer werd overtroffen. Uitgesproken persoonlijkheden als Ysaey, Kreisler, Heifetz, Menuhin, Milstein, Fransescatti en Ricci hadden ondanks alle verschillen ook veel gemeenschappelijks. ZONDER SCHOUDERSTEUN Zij opereerden in het schoudersteunloze tijdperk, ze hielden de viool anders vast dan tegenwoordig gebruikelijk is. De schoudersteun lijkt het onder de kin houden van de viool te vergemakkelijken, maar in werkelijkheid wordt de klank gedempt en de vrijheid beknot waardoor overbodige spanningen ontstaan die blessures, ziekmeldingen en zelfs afkeuringen kunnen veroorzaken. Als alle geleerden en hedendaagse top violisten het eens zijn dat ‘vroeger beter en persoonlijker gespeeld werd’ waarom is er dan zo weinig aandacht voor de technieken die de groten van toen hanteerden? In onze tijd lijkt de verbintenis met die lange, waardevolle viooltradities te zijn doorbroken. Wil je je vioolspel verdiepen en leren van grote viooltradities? Wil je onderzoeken of je met gebruikmaking van meer fysieke vrijheid, de eigen ziel meer kan laten doorklinken bij het musiceren? Joan Berkhemer heeft zijn leven lang die tradities en het spelen zonder steun bestudeerd en draagt dit graag over. Jong en oud, groot en klein; iedereen kan binnen een uur begrijpen en ervaren hoe het werkt. Mocht je de steun blijvend aan de wilgen willen hangen kan enige begeleiding van nut zijn. Joan biedt dan een aantal aanvullende sessies aan. Spelen zonder steun lukt als je tijdens het musiceren onnodige fysieke spanningen scant. Dan kan een vrijheid worden bereikt die de klank en de techniek verrijkt. Zo kan de interpretatie kleurvoller, vrijer en dus persoonlijker worden. Maar meedoen aan de masterclass houdt niet in dat je de steun móet afzweren, ook voor het spelen met steun kan je zinvolle inspiratie opdoen. Joan gebruikte met tegenzin vanaf het begin een schoudersteun tot hij na een aantal onsuccesvolle pogingen op 31e jarige leeftijd een collega ontmoette die hem van de steun af wist te helpen. Sinds die tijd heeft hij nooit meer last gehad van pijn of ander ongemak. Ook de vele tientallen leerlingen en collega’s die hij over de jaren hielp zijn blessurevrij gebleven. Het is bewezen dat violisten en altisten zonder steun langer kunnen doorspelen. Actieve oudere violisten met steun die hun niveau behouden zijn een zeldzaamheid. De steun tast in de loop der jaren de balans aan waardoor het speelniveau en de musiceer vreugde verminderen. STREEK Ook de streektechniek was in die ‘Gouden Eeuw’ (en natuurlijk eerder) anders, niet zozeer op kracht en volume gericht, maar meer op nuance en vrijheid van klank. Spelen zonder steun heeft grote invloed op de streek. Met steun lijken beide handen ‘uit elkaar gespeeld.’ Zonder steun is alles meer in eenheid verbonden. Je ontdekt dat alles voortkomt uit vrije beweging, meer dan uit inzet van pure spierkracht.
