Lange endpin, #31, komt bij haar wel natuurlijk over. De latere Rostropovitz deed dat ook. Er wordt dan meer gebruik gemaakt van gewicht van de arm. Toch vind ik kortere pin, verticalere cello, fijner en mooier. Zoals vroeger bij Janos Starker en Casals. Jeroen den Herder zag ik jaren lang met heel lange pin en wat meer liggende cello. Nu is dat anders, weer wat meer verticaal en kortere pin. Al met al: stijlverschil en voorkeuren.
Ik dacht eigenlijk dat het te maken had met de lengte van de bespeler. Maar dat is dus niet het geval begrijp ik.
Dat is bij een meer verticale houding van de cello. Dan heb je bijvoorbeeld een ijkpunt dat de bovenkant van de cello even hoog is als je neus. En als je dan zit, kan de onderste sleutel bij wijze van spreken zo je oor in. Lange en kortere pin: een kwestie van celloscholen. De russische versus de franse.
Kan het een voordeel hebben wanneer je de cello minder verticaal neerzet door pin langer uit te zetten? Het voordeel zou dan kunnen bestaan uit het feit dat de strijkstok minder gemakkelijk weg zakt? Ik ben geen cellist, misschien is mijn gedachte wel geheel onjuist?
Kan ik mij even niets bij voorstellen hoe die dan wegzakt. Ik denk eerder dat langere of kortere pin zou kunnen afhangen van of je verhoudingsgewijs langere of kortere armen hebt. Dat je dus per persoon zou moeten kijken wat het meest gunstig is voor het strijken. Puur ergonomisch kijken dus. (Maar ik hoop dat, als dit onzin is, iemand mij uitlegt hoe het dan precies zit.)
Ik kan me wel wat voorstellen bij wat Frits schrijft. Als je een langere eindpin hebt, ligt de cello vlakker en glijdt je arm misschien minder snel naar beneden, langere weg, dus meer wrijving nodig om dezelfde afstand naar beneden af te zakken.
Dan zal ik aan de hand van een tekening proberen aan te geven wat ik bedoel. Het laat zich overigens prima berekenen door een beetje Natuurkunde er op los te laten, maar ik denk dat het zo ver niet eens hoeft te komen. Ik heb drie situaties getekend die kunnen voorkomen (er zijn natuurlijk veel meer standen mogelijk!): In situatie A wil de strijkstok graag naar beneden terwijl dat in B al minder gemakkelijk wil en in C blijft de stok zonder al te veel inspanning al in positie. En dat terwijl met het gewicht van de stok niets gebeurt, die blijft in alle gevallen hetzelfde (Fz). Het gaat dus om de kracht T in de tekeningen. De kracht waarmee de stok naar beneden wil (T) is afhankelijk van de hoek waaronder de cello staat. Gevoelsmatig zal dat geen problemen opleveren dat in te zien. Kwantitatief is die kracht afhankelijk van de stand van de cello, dus de hoek waaronder die staat opgesteld. Wanneer we de drie situaties met elkaar vergelijken is aan te tonen dat de stok in situatie C 50% minder gemakkelijk naar beneden wil tov A. In situatie B is dat 86%. Dit is direct evenredig met de sinus van de hoeken 90°, 45° en 30°.
Wat ik ervan hoor, lees en ervaar: de voordelen zitten dicht bij wat hierboven beschreven wordt. Maar dan niet zozeer mbt wegglijden. (Het probleem van wegglijden of wegzakken hoor ik nooit bij cellisten). Meer: bij de 'liggende' techniek (lange endpin) gebruikt de cellist het gewicht van arm en stok optimaal. Druk op de stok en snaar is er dan vanzelf, de speler 'hangt' in de snaar. Dat kan volle klank geven.
Dank jullie voor de uitleg! Heb pin uitgetrokken en ben maar eens op die manier wat gaan spelen. Wel een bijzondere gewaarwording....er gebeurt echt iets met je klank. Nooit serieus genomen deze houding, maar nu. Even kijken of ik hiermee andere strijkeuvels ook kan pareren. Zou zomaar een grote verbetering kunnen worden!
Ik heb weleens een pin gezin met een knik aan het einde. Misschien is die wel heel geschikt voor zo'n houding!
De geknikte Tortelier-pin zorgt dat de cello vlakker ligt, zonder dat je een heel lange pin nodig hebt. En het zal de kracht van de pin op de onderkant van de cello wel wat matigen. De cello heeft dan wel wat de neiging naar opzij te willen vallen. Het is bevorderlijk om met het gewicht van de arm te spelen, maar juist niet om snel met kleine streekjes wat te doen, daar is de barokhouding met de cello bijna verticaal, geen pin en de hand niet aan het einde van de strijkstok bij de slof maar juist wat dichter bij het zwaartepunt weer fijner voor. Wel veel minder volume daardoor...
Okee, dus nu krijg ik de gedachte om voor het barokke begeleidingswerk mijn cello dus gewoon in de meer verticale houding te houden (franse school) in vergelijking met de meer vlakkere ligging die we dus ook tegenkomen. (Russische school, toch?).
barok begeleidingswerk zou "authentieker" worden met een barokke speelhouding, en volgens mij zijn de Franse en Russische celloscholen van ver na die tijd... zelf vind ik een nadeel van de barokhouding tussen de knieën geklemd spelen dat je de cello ook nog eens afdempt, waardoor het geluid wel wat doffer wordt. Maar de muziek gaat wel veel meer "dansen"... en je hebt minder kans dat de begeleiding te veel overstemt...
Kijk, daar heb ik natuurlijk die mooie Roth-nogwat sourdine voor! De muziek gaat meer dansen bij het doffe van de begeleidende cello, ja, daar zit wel wat in. Dat doffe bereik ik dan weer niet met een sourdine, maar eh, die barokhouding met die cello tussen de benen geklemd, ppfff, dat gaat het écht niet worden!
het dansen komt ook doordat je net iets meer bewegingsvrijheid met de strijkstok hebt bij een verticalere houding. Ik vind Vivaldi sonates met op een kleine cello tussen de knieën eigenlijk ook wel heel leuk spelen... maar een 4/4 in die houding, da's echt lastig en vervelend...
Ik speel weleens in die houding als ik iets voor doe op de 1/4 of 1/8 cello van mijn kinderen als ik te lui ben om mijn eigen cello erbij te pakken. Dan gaat het prima, maar met mijn 4/4 lijkt het me inderdaad niet prettig. Zijn barokcello's kleiner?
Hm, wel een idee om een kleinere cello voor barokmuziek te nemen (alleen die heb ik niet). Een 3/4 bijvoorbeeld, of een 1/2. En niet erg als die dan wat aan klankrijkdom mist, want het gaat er dan toch om dat je met ietwat doffe begeleidingspartijen de muziek kunt laten dansen. Toch maar zien hoe ik hier een geldboom geplant krijg. Dus ik ga morgen met die Telemann-partij van mij de cello nog wat beter tegen mij aanhouden voor een wat doffere toon en het effect horen. Bij dit stuk dus: http://hz.imslp.info/files/imglnks/usimg/a/a3/IMSLP89247-PMLP182887-Telemann_Quatuor_TWV43_G2.pdf Elke week wordt het mooier! Dat eerste vivace tilt je al helemaal de lucht in, dan heb ik het nog niet over wat de andere delen met je doen!
zeker! Maar er zijn meer verschillen... Vertelde het verhaal niet helemaal goed, de cello rust eerder op de kuiten dan tussen de knieën. De vioolbouwers op de site kunnen je het wat preciezer vertellen denk ik.... hier is wat meer info: http://www.cello.org/heaven/baroque/baroque.htm
Dat is inderdaad ook zo als ik op die kleine cello's van mijn kinderen speel, maar die zijn nog wel een heel stuk kleiner dan een barokcello...
