Dat ik jou (Frits) veel kan wijsmaken is nieuw voor me, maar ik zal er rekening mee houden. Een klein, te heet buigijzer kan dat effect hebben: Uit de tijd dat ik nog gitaren bouwde (moet in de 70er jaren zijn geweest) weet ik nog dat ik zijden boog met een gasgestookte koperen pijp van ca. rond 70mm en daar is wel eens een palisander zijde deels zwartgeblakerd uitgekomen. Of vioolzijden gemakkelijk breken heeft overigens ook te maken met de zaagsnede: is die niet zuiver langs, dan breekt zoiets snel: heb ik een keer gehad met een partijtje zijden die niet goed waren gesneden door de leverancier: braken stelselmatig. @Tobias: door dat wat jij gerollebol noemt, vergeten wij juist een beetje de ellende in de wereld: je moet die oude l..len toch iets gunnen? Altijd beter dan elkaar met raketten bestoken vanwege een verschillende uitleg van een reeds lang overleden profeet!
Zoals je misschien weet heb ik ook twee akoestische gitaren gebouwd, maar ik heb gebruik gemaakt van een aluminium vorm met de juiste hoogte die op temperatuur werd gebracht middels een soldeerbout van 100 Watt die precies in een gecentreerd gat past. Maar dat terzijde, want daar gaat het niet om. Ik kan me best vinden in een stukje verschroeid palissander als gevolg van een te heet gestookt buigijzer, maar wat ik weiger te geloven dat een stuk rib, hetzij van een gitaar, hetzij van een viool, in de breedte, slechts gedeeltelijk verschroeid! Dat kan alleen maar wanneer het contact met het buigijzer dan ook gedeeltelijk is geweest. Het is al een hele kunst om dat gedeeltelijke contact te krijgen tijdens het buigen. Als je het buigen dan toch doorzet, dan gaat het breken, omdat een gedeelte niet heet genoeg is geweest om de houtcellen te plasticeren. Dat gebeurt ook bij correct langs gezaagde ribben. Zo, na dit intermezzo weer over tot een bruin c.q. donkerbruin tot zwart geblakerde gekleurde vioolrib van Sebastiaan.
Nee, dat weten we immers nog niet? Maar voor de goede orde heb ik de tekst in #26 aangepast. Is dat ook weer duidelijk.
Back on topic, We zien een zwarte uitslag aan de binnenkant van het instrument. De foto, slechts een is van slechte kwaliteit. Ik ben zeker geen expert maar ‘brandplekken” uitgesloten. Brandplekken, oververhitting slopen het hout. Bij hoeveel graden gaat Esdoorn verkleuren of verschroeit (c.a. 800)? En dan gaat een vioolbouwer gewoon door met bouwen met “verschroeit/verpest hout? Ik geloof meer in zwart-schimmel . Monstertje nemen en laten analyseren, kweekje. b.t.w. ik zou niet door gaan met de bouw van een instrument als ik een deel van de ribben naar de kloten help. Dan dus opnieuw beginnen. Video van Besseling (ouderwets met buigijzer op verwarmingsplaatje) getuigt over vakmanschap, ook gezien de opleiding... en je bent er naar mijn mening uit. Het lijkt mij dus niet dat een “brandplek” door een vioolbouwer gewoon, daar gelaten wordt voor wat het is, verder gaat met de bouw en een dergelijk iets aflevert. Schimmel en niets anders. Remi
Ik heb violen gezien met brandplekken aan de binnenzijde. In de massaindustrie liet men dat kennelijk voor wat het was, wanneer het eens voorkwam. Een individuele bouwer zou dat natuurlijk nooit laten zitten - als het haar/hem al overkwam-. Maar het kan in dit geval ook schimmel zijn: we wachten op een bericht van Sebastiaan.
@Bert, heb je ook wel weer gelijk in. Soms hebben ze lak aan alles. Ik blijf voorlopig toch bij schimmel. remi
@remi: esdoorn begint te verkleuren als gevolg van een te hoge temperatuur zo om en nabij 180°C. (Bij 800°C heb je zuivere koolstof!) Het hangt natuurlijk mede af van de tijd waarbinnen het hout er aan wordt bloot gesteld: een paar seconden zal geen verkleuring laten zien, maar dan kun je het ook niet buigen.
De vioolbouwer heeft er zonet even naar gekeken en het is inderdaad geen brandvlek. Door transpiratie zou de binnenkant van de rib wat vochtig zijn geworden en dit zou zwart zijn uitgeslagen, iets wat hij al bij andere instrumenten had waargenomen. Omdat er - in tegenstelling tot wat ik dacht - toch nog wat bescherming op het hout zou zitten, raadde hij me aan het voorlopig hierbij te laten en later eventueel een nieuwe beschermlaag aan te laten brengen. Behoudens het instrument opnieuw zou blootgesteld worden aan vocht op die plaats, meende hij dat de uitslag wel gestabiliseerd was en op langere termijn geen schadelijke effecten zou hebben. De vorige eigenaar was een muzikant van een operaorkest waardoor de schade misschien kan te wijten zijn aan de warmte van de orkestbak (meer transpiratie). Blijkbaar kan de samenstelling van het zweet ook een bepalende invloed uitoefenen.
Normaal volg ik de technische topics over vioolbouw niet echt (ik speel er liever op), maar dit leest als een spannende detective! Als je erover nadenkt is het eigenlijk wel apart met een viool. Elk ander gebruiksvoorwerp waar veel zweet van een ander op zit, zou je laten diepreinigen voordat je het vastpakt. Maar bij een viool hoort het juist bij de geschiedenis van het instrument en geeft dat vaak iets extra's aan het instrument.
Nou ja, je kunt het gaan scharen onder geschiedenis, maar ik heb eens een cello gerepareerd die te vies wat om beet te pakken: Ik heb de hele troep er afgeschraapt en er weer een fatsoenlijke cello van gemaakt. De stemsleutels zagen er net zo uit: een dikke laag ongeïdentificeerde aangekoekte zooi. Daar heb ik nieuwe ebbenhouten exemplaren in gezet.
IEKSSS bah! Dat is geen geschiedenis maar uitermate smerig en onsmakelijk! Dat durf je zelf toch niet zo naar een vioolbouwer te brengen. Ik heb zelf altijd de neiging om een keer extra goed met een doekje even alles na te lopen. Net als je naar de tandarts gaat, dan poets je ook voor je eigen idee net even extra
Ik heb hier een wat oudere viool gehad (100 jaar oud, massaproduct) met dezelfde soort donkere verkleuring aan binnenkant linker en rechter schouder. Vrijwel zeker buigijzer-schade. Ik wil niet zeggen zwart geblakerd maar zeker donker gekleurd. (komt niet van buitenaf, er is geen lakschade) Ze hadden er vroeger blijkbaar geen enkele moeite mee om "schroeischade" gewoon in de verkoop te doen. De klant zag het immers toch niet. En na honderd jaar zit het er nog gewoon.
Hele, hele late reactie maar ik zit nog niet zo lang op dit forum. Ik ben met mijn antieke viool naar Amersfoort geweest naar aanbevolen vioolbouwer aldaar en herkende het euvel: resultaat van jarenlang zweet. Mij werd geadviseerd om de viool te laten behandelen omdat anders het hout te week kan worden. Kostbare en langdurige behandeling maar gezien de (emotionele) waarde van de viool wel verantwoord. Mijn viool ligt nu dus al een tijdje "in quarantaine" bij vioolbouwer.
