Vibrato moeilijk? Valt best mee, toch?

Discussie in 'Viool' gestart door Oosterhof Vioolbouw, 31 mei 2015.

  1. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Boeit me niet of dit vaak voor komt.
     
  2. Johan W.

    Johan W.

    Lid geworden:
    14 jun 2017
    Berichten:
    56
    Nog nooit zoiets wonderlijks gehoord. Een violiste die de totale techniek zo te horen feilloos beheerst, maar wat betreft vibrato een absolute eenling is en dat bedoel ik dan niet in de positieve zin. Hoort ze nou echt niet dat ze totaal anders klinkt dan al haar collega's? Zo ja, vindt ze dit dan mooier? Ik vind het ronduit verbijsterend. Het werkt mij erg op de lachspieren en dat kan, neem ik maar aan, toch niet haar bedoeling zijn. Aangezien viool een melodie instrument is, zoals de menselijke stem, doet mij dit denken aan een zangeres uit vervlogen tijden (nee niet Foster Jenkins) die zichzelf ook geweldig vond: Mis Miller. Ook met een opmerkelijk en hilarisch vibrato.
     
  3. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Dat kan, maar het feit dat het niet vaak voorkomt geeft aan dat jouw opvatting niet doorsnee is. Nu kan je dat natuurlijk ook weer 'niets boeien', maar dan kunnen we elkaar niets meer zeggen.
     
  4. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Dit forum gaat toch niet over of nou veel of weinig mensen hun visie herzien, dat is toch niet het hoofddoel?
    We hebben elkaar hier heel veel te zeggen over alles rondom strijkinstrumenten! Moet je eens kijken hoeveel discussies en berichten daarover er al over geplaatst zijn. En het gáát maar door!;)
     
  5. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Ik vond "dat boeit me niet" in #41 niet zo bij je passen.
    Verder gewoon doorgaan met bezoeken van dit forum!
     
    Marcelita vindt dit leuk.
  6. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Ik kwam nog eentje tegen van 'onze' Anna:

    Even op "Bekijken op YouTube" klikken en dan werkt 'ie!

     
  7. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Het klinkt bijna eerder als gespeeld op een zingende zaag, alleen de snelle stukjes krijg je vast niet zo op een zingende zaag voorelkaar.
    In ieder geval: héél apart!
     
  8. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Heel diplomatiek uitgedrukt! :)
     
  9. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Ik zou benieuwd zijn naar de reactie van Chopin als hij dit zou horen. Zou hij zich ooit hebben kunnen voorstellen dat een violiste dit ervan zou maken?
     
  10. Hopf

    Hopf ♫ ♪

    Lid geworden:
    10 okt 2005
    Berichten:
    1.078
    Afgezien van een niet zo geslaagde cellosonate componeerde Chopin uitsluitend voor piano. En ook nog wel voor piano en orkest, alleen doet die orkestbegeleiding er volstrekt niet toe. Dat veel van zijn nocturnes en walsen in handen zijn gevallen van bewerkers is van na zijn dood. Maar wellicht is een spiritistische séance een mogelijkheid alsnog achter zijn mening te komen. Overigens werden niet alleen qua omvang beperkte composities bewerkt, maar zelfs, door Ysaÿe, de eerste ballade op. 23.

    De berichten bij dit onderwerp nog eens doorlezend, treft mij dat met betrekking tot vibrato met enige regelmaat wordt verwezen naar vioolleraren die het je kennelijk kunnen uitleggen. En daar zet ik eerlijkheidshalve een vraagteken bij. Er bestaat namelijk helemaal geen lesmateriaal voor vibrato. Carl Flesch heeft het wel over een collega-docent (Achille Rivarde) die iets verzon met een arm stijf tegen het lichaam aan. Maar dat verhaal is mij nooit goed duidelijk geworden. Achter vibrato moet je zelf aan. En om precies te zijn: achter het vinger-, pols- en onderarm-vibrato. Niet in het minst omdat vibrato een nogal individueel ding is. Een soort 'aller-individueelste expressie'. Ik hoor het meneer Broer van Dijk bijna zestig jaar geleden nog zeggen: 'Het wordt nu wel eens tijd dat je vibrato gaat spelen'. Maar die liet je ook je eigen vingerzettingen bedenken en maakte daar, tijdens de eerstvolgende les, vervolgens de kachel mee aan. Hij lichtte overigens wel toe waarom.

    Maar het kan nog erger. Als ik Yehudi Menuhin moet geloven beheerste George Enescu meer dan dertig soorten vibrato. Maar Menuhin was bepaald ook niet in zijn eerste leugen gebarsten. Komt vaker voor. Ook onder musici.
     
    Laatst bewerkt: 17 aug 2018
  11. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Je zult toch Broer heten, Broer Konijn ken ik wel, maar dat terzijde.
    Ik vind het wel wat hebben dat je je eigen vingerzetting moest uitvogelen, want iemands vingerzetting overnemen werkt lang niet altijd: die iemand kan wel een heel korte pink hebben en daar zijn/haar vingerzetting op geënt. Maar waarom Broer er dan de kachel mee aanmaakte vind ik dan weer erg drastisch. Hij moet daar dan toch gegronde redenen voor hebben anders zou ik het niet geaccepteerd hebben. Daar ben ik dan weer te eigenzinnig voor.
    Inderdaad zijn er geen studiewerken om het vibrato onder de knie te krijgen. Nooit bij stil gestaan. Vibrato leren gaat eigenlijk simultaan met het vorderen van de techniek. Tenminste zo ging dat bij mij. Natuurlijk begin je niet al direct vanaf de eerste noot op de viool ook met het aanleren van vibrato, maar erg lang zal het niet geduurd hebben. Ik denk na een jaar les of zo, dat er mee werd begonnen. Er zijn natuurlijk uitzonderingen en die is tastbaar bij 'onze' Anna Karkowska: ze heeft eerst 10 jaar les gehad (ik verzin maar wat) en is toen begonnen met het aanleren van het vibrato. Het resultaat mag er zijn of in ieder geval het is er.
     
  12. Hopf

    Hopf ♫ ♪

    Lid geworden:
    10 okt 2005
    Berichten:
    1.078
    Frits,

    Ter vermijding van een mogelijk misverstand: de achternaam van mijn vioolleraar van lang geleden was Broer van Dijk. Voluit: Willem Ferdinand Broer van Dijk. Niet dat ik het in mijn hoofd haalde hem te tutoyeren: de tijd was er niet naar, meneer Broer van Dijk was er (volstrekt) niet naar en de opvoeding door mijn ouders had dit soort brutaliteit op voorhand al uitgebannen.

    Dat mijn zelf-bedachte vingerzettingen de toets van de (zijn) kritiek niet doorstonden, had een aantal redenen. Zonder volledigheid na te streven daarover het volgende.
    Mijn vingerzettingen kenmerkten zich in het begin door gemakzucht. Voorbeeld: van bes naar b (a-snaar, 1e positie) deed ik beide met de eerste vinger. Nee, hiervoor geldt de halve positie.
    Voorts voelde ik mij, zoals meer violisten, aanvankelijk met name thuis in de oneven posities. En dat leidde wel eens tot wat opmerkelijke oplossingen. Die meestal voorkomen hadden kunnen worden door het gebruik van even posities. A fortiori: sommige passages kunnen eigenlijk alleen correct worden gespeeld in even posities.
    Dat betreft dan de techniek in enge zin. Meer inhoudelijk tekende hij bezwaar aan tegen het feit dat ik een (muzikale) passage verdeelde over meer dan één snaar. Met alle verschillen in klankkleur van dien. Een naar zijn mening muzikale gruwel. En dat is het ook. Zeker met betrekking tot muziek uit de Klassieke en Romantische periode. Maar ik vraag mij af of violisten uit de barokperiode zo streng in de leer waren. En dus zo lang mogelijk aan lage posities vasthielden en pas de hoogte in gingen 'als het moest'. Niet dat ik de technische bagage van violisten uit die tijd onderschat: de meerstemmigheid in sonates van bijvoorbeeld Heinrich Biber trekt nog altijd een onbehoorlijke wissel op je vingers. Maar ik acht het niet uitgesloten dat de muzikale esthetiek uit die tijd wat rekkelijker was dan later.

    Meneer Broer van Dijk studeerde bij André Spoor en volgde later een aantal zomercursussen bij Carl Flesch. Een man waarvoor hij een grote bewondering koesterde. Flesch stond bekend als een man die, op grond van analyse, het vioolspel heeft gemoderniseerd. Voor de goede orde: wij spreken over het begin van de 20e eeuw. In de kritiek van mijn vioolleraar op mijn vingerzettingen, ik verwijs naar het voorgaande, beluisterde ik de opvattingen van Flesch. Rationele opvattingen, dit voor de goede orde. Maar ik vraag mij nog altijd af of de consequentheid in sommige opvattingen niet iets te lang werd volgehouden. Een treffend voorbeeld is te vinden in het begin (allemande) van de 2e partita in D klein van Bach (bewerking Flesch). Waar je in de eerste volledige maat, ten einde op de G-snaar te blijven, van de vierde naar de zesde positie gaat. En in de eerste volledige maat van de courante ga je om dezelfde reden zelfs van de derde naar de zesde positie. Het is allemaal heus wel te spelen (de positieoefeningen van Sevcik zijn lastiger), maar het had ook simpeler gekund. Het zou aardig zijn te weten hoe violisten uit de tijd van Bach zouden aankijken tegen de opvattingen van Flesch.

    Op één punt hebben de opvattingen van Flesch bakzeil gehaald. Hij was namelijk van mening dat de hoogste noot in de bekende (virtuoze), razendsnel gespeelde drieklank(toonladder) tot aan het einde van de toets, met de vierde vinger moest worden gespeeld. Ik heb geen idee omtrent de, al dan niet, magische pink van Flesch, maar een feit is dat de meeste violisten die pink vervangen door de derde vinger, want die is namelijk aanmerkelijk meer bedrijfszeker.
     
    Laatst bewerkt: 19 aug 2018
  13. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Als het enkel om het klankkarakter gaat in de eerste maat van het Allemande, lijkt me er niet veel mee gewonnen te zijn om dat geheel op de G-snaar te spelen. Er is meer voor te zeggen om op de G te blijven bij het Courante omdat de tweede maat zich ook afspeelt op de G. Maar dit soort vingerzettingen blijven toch persoonlijke zaken lijkt mij.

    Wat ik me dan afvraag is hoe meneer Broer van Dijk jou dan zonder studieboeken het vibrato heeft bijgebracht. Blijkbaar is de verkrijgbaarheid van studieboeken voor vibrato niet nuttig gebleken, want er is niets over te krijgen. Tenminste dat was vroeger zo, toen we nog geen beschikking hadden over Youtube-filmpjes. Ga je dan nu op zoek naar illustratieve demo's dan zijn er legio, allemaal weer met een iets andere benadering zodat je er eigenlijk niet veel wijzer van wordt. Maar studieboeken over vibrato? Ze zijn er nog steeds niet.
     
  14. Hopf

    Hopf ♫ ♪

    Lid geworden:
    10 okt 2005
    Berichten:
    1.078
    Ik heb eerder aangegeven dat het naar de mening van Flesch (en in diens voetspoor mijn vioolleraar) van belang was dat een melodie of een bepaalde muzikale frase eenzelfde klankkarakter kenden. En in dat licht is het niet meer dan logisch dat zich in dit geval op de G-snaar afspeelt. Want uitwijken naar de D-snaar geeft onontkoombaar een ander klankkarakter. Ik vroeg me alleen af of men het in de tijd van Bach, gesteld dat die stukken überhaupt werden gespeeld, ook zo nauw nam met iets als 'klankkleur'.
    Naast de bewerking van de sonates en partita's van Bach door Flesch, die overigens niet meer omvat dat het aangeven van vingerzettingen, beschik ik over een nog oudere uitgave, namelijk die van Hellmesberger. Met name bekend om zijn anti-semitische opvattingen. Maar die ziet weer af van vingerzettingen ........................

    Aangezien ik in mijn jeugd c.q. puberteit niet veel meer omhanden had dan Ovidius en de infinitesimaalrekening, ging er erg veel tijd zitten in de vioolstudie. Iets anders was er niet, want een baby werd in die tijd nog altijd door de ooievaar afgeleverd. En of dan wel wat daaraan vooraf ging was niet aan de orde. Waarschijnlijk was testosteron nog niet uitgevonden.
    Kennelijk zijn de vingerzettingen die ik toen leerde spelen zo in graniet uitgehouwen, dat ze nooit meer zijn verdwenen. Ik heb altijd veel belang gehecht aan de studie van toonladders. Inclusief tertsen-, sexten-, octaven- en deciementoonladders. Voor de vingerzettingen van die toonladders geldt dat ook die mij tot heden zijn bijgebleven. Vijftien jaar geleden heb ik mij weer gewaagd aan vioolles. En die dame begon de vingerzettingen naar eigen inzicht te veranderen. Dat werd dus hinken op twee gedachten. Kortom, een mislukking. De lessen hebben dan ook niet lang geduurd. Ik werd trouwens gestoord van al die duetjes. Ik heb overigens niets tegen duo's. Voor Bartok, Leclair en De Bériot kun je me zo wakker maken. De sonate voor twee violen van Ysaÿe is, vrees ik, inmiddels te hoog gegrepen. Maar toch niet dat getrut van Pleyel?

    Geen mens kan je leren fietsen. Dat zul je echt zelf moeten doen. En dat geldt ook, althans in mijn geval, voor vibrato. Meneer Broer van Dijk deed het een keer voor en daar moest je het thuis dan verder mee doen. 'Ga maar aan de slag', sprak hij, zijn sigaar aanstekend want de les was afgelopen. Het zal er ook wel mee te maken hebben dat de samenleving toen niet zoveel begrip had voor kinderen. Een soms hinderlijk stadium op weg naar de volwassenheid. 'On the other hand', als ik om me heen kijk vraag ik mij af of wij met al dat 'begrip' van nu zoveel zijn opgeschoten. Of beter af zijn.
     
  15. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Wat is er mis met Pleyel? Ik heb ze bijna allemaal gespeeld. (Mijn broer speelde ook viool dus dat was even een gelukkie).
     
  16. Hopf

    Hopf ♫ ♪

    Lid geworden:
    10 okt 2005
    Berichten:
    1.078
    Als ik abstraheer van dat deel van zijn leven waarin hij zich bezig hield met een muziekuitgeverij en een pianofabriek, blijft zijn componistenloopbaan over. De loopbaan van een veelschrijver (lees: broodschrijver), waarin de kwantiteit het won van de kwaliteit. Een man die in zijn leven tamelijk gevierd was als componist maar nu volkomen is vergeten. Een tijdgenoot merkte ooit op dat als er in de huiselijke kring een strijkkwartet werd gespeeld, het altijd datzelfde stuk van Pleyel was: 'want dat kon tenminste iedereen spelen'. Dus lang leve Bartok, Leclair en Telemann.
     
  17. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Pleyel heeft in ieder geval 57 strijkkwartetten gecomponeerd en misschien zijn er nog wel meer. Ik kan me niet vinden in de bewering dat een stuk moeilijk, ingewikkeld of complex moet zijn om mooi gevonden te worden. Zo kan het gegeven voorbeeld van Bartok mij binnen tien maten al niet meer bekoren terwijl het toch behoorlijk complexe muziek is. Niet in technische zin complex maar muzikaal gezien. Er zijn dan toch altijd weer mensen die het mooi vinden. Hoe is het mogelijk vraag ik me dan af.
     
  18. Hopf

    Hopf ♫ ♪

    Lid geworden:
    10 okt 2005
    Berichten:
    1.078
    Ook na herhaalde lezing ontgaat het mij waar ik zou hebben beweerd dat 'een stuk moeilijk, ingewikkeld of complex moet zijn om mooi gevonden te worden'. Ik heb alleen impliciet als opvatting kenbaar gemaakt dat muziek van Pleyel nogal simpel was. En niet alleen in technische zin maar evenzeer ook muzikaal. Maakwerk dus gewoon.
    Overigens treft het mij dat muziek die er voor mij toe doet, vaak wel complex is. En niet alleen in het orgelwerk van Bach maar niet minder in de latere pianosonates en strijkkwartetten van van Beethoven. De pianowerken van Brahms maar ook de latere symfonieën van Mahler. En dat geldt nou net niet voor de duo's van Bartok die tot hun middel in de Hongaarse (dus niet zigeunermuziek) volksmuziek staan. De hier en daar geïntroduceerde bitonaliteit ten spijt. Maar zonder de structuur die in de muziek van Bartok soms nogal nadrukkelijk de aandacht vraagt. Denk aan de strijkkwartetten en de concerten voor viool en die voor piano. Maar dat speelde voor Ignaz P. allemaal niet zo'n rol.
     
  19. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Huh? Chopin? :(
     
  20. dreamingdragon

    dreamingdragon

    Lid geworden:
    26 feb 2011
    Berichten:
    365
    Misschien dat ze wel goed viool kan spelen, maar haar vibrato doet afbreuk aan haar spel. Ik ben van mening dat ze misschien aan haar vibrato kan gaan werken.
     

Deel Deze Pagina