Pff... ik heb geen idee wat ik precies heb. Ik weet alleen dat hij in een Chinese fabriek is gemaakt met Duits 'toezicht'. Dus zodat er toch wel een beetje kwaliteit aan zat. Is mij verteld tenminste. Ik heb deze gewoon uitgezocht op wat ik, en de mensen die erbij waren, de mooiste klank vonden hebben van de violen in die prijsklasse. Hij heeft bijvoorbeeld rood (hout) kleurige details, kin-steun, stemknoppen enz. wat ik eigenlijk wat minder mooi vind, maarja, de klank is belangrijker vind ik. Het is een moderne viool en ik heb hem bij een vioolbouwer gekocht (Stam) in Utrecht. Op de kam staat dus ook zijn naam (Stam - Utrecht) maar er zit geen 'stickertje' binnenin, zoals bij de viool van een vriendin van mij. Staat daar dan de bouwer op?
Van vioolbouwers uit de geschiedenis is het bekend dat er veel vervalsingen zijn. Weet jij of er ook nagemaakte etiketten worden gebruikt van nog levende vioolbouwers? Zo ja, kan daar dan met juridische middelen tegen worden opgetreden?
@Ferrie: Mij niet bekend of er van nog levende vioolbouwers etiketten worden nagemaakt, al is het niet onmogelijk. De tweede vraag is meer iets voor een jurist.
Vandaag dan eindelijk de knoop doorgehakt: al jaren wil ik me toeleggen op de cello, maar die plannen werden nooit concreet - altijd wel een excuus, of twijfels, en dan maar weer wat uitstellen... intussen ben ik 38. En dan denk je op een dag: hallo? komt er nog wat van? De goede en ongetwijfeld wijze, op vakkennis gebaseerde raad van enkele mensen op dit forum indachtig, ben ik vanavond bij een vioolbouwer langsgeweest om een degelijk studieinstrument te huren, en ben thuisgekomen met een - naar mijn mening - mooie cello die volgens het huurcontract afkomstig is van de Waalse lutherie Dombret. Meer kan ik er - bij gebrek aan kennis en referentiepunten - vooralsnog niet over vertellen, de vioolbouwer verzekerde me alleszins dat het een behoorlijk instrument was en de condities m.b.t. eventueel kostenloos inruilen voor een ander instrument leken mij erg flexibel - ik acht de kans dan ook klein dat ik me vroeg of laat bekocht ga voelen. Nu ben ik gitarist en heb ik absoluut géén kaas gegeten van strijkers - ik kan op dit instrument dus maar beter niet "op de verkeerde manier zitten vijlen", dus de boog zal pas straks, bij de eerste les, worden bovengehaald onder het alziende oog van de leraar - maar ik heb zonet wel zachtjes wat pizzicatos zitten spelen, en toonladders uitgeprobeerd. Loepzuiver is anders dan wat ik er tot nu toe van bak, maar op zo'n heerlijk instrument kan het niet anders dan fijn oefenen zijn... eenvoudig wordt dit natuurlijk in geen geval - maar ik kijk de steile berg alvast hoopvol tegemoet (bijgewerkt 02/10/2009: plaatjes toegevoegd)
Mijn viool is van 1907 Nicolas berthenini. Italiaans verwacht ik dan Mooie lage warme klanken maar heeft een constante ondertoon (die enkel de speler hoort) en is niet sterk genoeg qua klank. Voor concerten jammer genoeg niet krachtig genoeg. Daarom dat ik nu op zoek ben naar mijn nieuwe ideale viool gr.
Zou dat dan een van origine Italiaan zijn die zich heeft gevestigd in Frankrijk? Zo kun je natuurlijk mooi op het verkeerde been gezet worden!
Nu men het hier heeft over het groeien van de klank van het instrument ben ik toch wel benieuwd. Ik bespeel nu namelijk een paar weken een nog onbespeelde (fabrieks) Cello. Er staat Paganini op het label maar hij zal hem niet gemaakt hebben. Ik merk bijvoorbeeld dat het stuk van de snaar waaruit ik een mooie klank kan krijgen bij de C veel groter is dan de bij de A. Nu vraag ik mij af of de Cello nog even aan deze mooie hoge noten moet wennen en de snaar over bijvoorbeeld een jaar al beter klinkt (ongeacht mijn vooruitgang natuurlijk) En ook de strijkstok moet rijpen begrijp ik? ik merk dat ik de haren nu al wat gemakkelijker opgespannen krijg. Een beetje off-topic geloof ik, maargoed. Ik heb dus nu een simpele (3/4) Cello maar kan hij over 600 jaar niet net zo legendarisch zijn als een Stradivarius nu is?
Ik heb een heel aantal reacties doorgelezen, maar kan niet bevestigd krijgen dat 'men' het recentelijk heeft gehad over het groeien van de klank. Dus hoe kom je er op? Een strijkstok die moet rijpen? Geen idee wat daarmee bedoeld wordt. Als ik het goed heb werd er onder de categorie 'Spel' ergens beweerd dat een strijkstok moet worden ingespeeld, maar niets is minder waar. De eigenschappen van een strijkstok veranderen niet. Wat wel kan is bij een nieuwe strijkstok dat het even duurt voordat de hars zich volledig egaal heeft verdeeld over de haren. Heel merkwaardig!! En dat is nog eufemistisch uitgedrukt. Ik zou zeggen: gewoon aan de knop draaien en spannen die haren. Dat gaat steeds op dezelfde manier. Het is ook niet zo dat het steeds lichter gaat. M.a.w. : ik begrijp de gebezigde woorden niet. Zeg Lars, zou het kunnen zijn dat dit een geheel ander onderwerp is en dat het hier eigenlijk niet thuis hoort? Frits
Ik lees van alles op het internet als ook op dit forum en zo las ik bovenstaand stukje hier. Verder zoekende op het net las ik dat door de trillende lucht het hout langzaam maar zeker wordt beinvloed en de de dichtheid daarmee toeneemt, hetgeen de klank van het instrument zou beinvloeden. (Echter zijn er ook mensen die stellen dat dit niet waar is en dat uit blinde testen blijkt dat men geen verschil kan horen tussen oude Stradivarii en veel jongere violen) Zo las ik ook dat strijkstokken duurder werden naarmate ze ouder werden. Zo weet ik bijvoorbeeld dat een ("ouderwetse") houten boog steeds soepeler lost (de pijl afvuurt), waarmee de boog hoe ouder hoe accurater wordt. Het hout went aan de spanning en is op een gegeven moment zo gewend dat het versleten is. Op een strijkstok komt ook veel spanning te staan hetgeen het hout zeker zal beïnvloeden aangezien de structuur van hout geenszins "egaal" is. Ik weet ook dat de haren van een strijkstok uitgerekt raken en uiteindelijk vervangen moeten worden. Die van mij waren nog gloednieuw en het opdraaien gaat nu steeds makkelijker, ik hoef minder kracht te zetten om de juiste spanning te bereiken. Hierover kunnen we het oneens zijn maar eerst moest ik een doekje gebruiken om grip op de knop te krijgen voor het laatste stukje spanning, nu gaat het zonder doekje evengoed. Nu, degene die dit onderwerp startte had interesse in wat men zoal voor (antieke) instrumenten in huis had. Deze (vrij algemene) interesse van muzikanten in oude instrumenten insinueert dat er naast het allure van de leeftijd toch ook iets extra's in zit. Ik ben zelf op de eerste plaats gitarist en ik hoor het verschil tussen mijn 3 jaar oude gitaar en de 30 jaar oude gitaar van mijn stiefvader, deze klinkt gewoon wat warmer. Ondanks het feit dat de jonge gitaar die ik heb kwalitatief wellicht beter is, ik merk dat ook deze gitaar wat beter is gaan klinken. Eigenlijk zou ik er eens een oscillograaf op los moeten laten. En over 10 jaar nog een keer ter vergelijking. Nu is dit bericht meer off-topic dan mijn vorige. Maar wellicht begrijpt u nu mijn vraag op deze plaats waar mensen het hebben over hun (oude) violen. Daarbij behoort uw vraag om verheldering wel op deze plaats beantwoord te worden. Met vriendelijke groet, Lars
Nicolas Berthenini (staat er niet Bertolini ?) is waarschijnlijk geen bouwer maar een handelsnaam van een van de grote Franse ateliers
Hoewel Bert Boon een zeer geslaagde actie ondernam om ons weer terug te brengen naar het onderwerp in post #74, moet ik helaas toch reageren op de uitlatingen van LarsCaspar. Want dit vráágt om een reactie. Dat doende breng ik de zaak weer van het onderwerp af. Ik zie alleen niet in hoe ik dat op dit moment kan voorkomen: niet reageren lijkt me ook niet in de haak. Dus het moet maar, met excuus aan Bert. Het citaat waarnaar verwezen wordt is bijna twee jaar oud (post #5), zodat ik meen te mogen beweren dat er recentelijk niet over ‘het groeien van de klank van een instrument’ werd gesproken. Met verbazing lees ik het betoog over een boog die ‘de pijl steeds soepeler lost’. In België noemt men de strijkstok een boog, dat is mij bekend. Maar zou het kunnen zijn dat het aangehaalde artikel nu juist wél de combinatie pijl en boog bedoelde? Want dat een strijkstok steeds meer accuraat wordt naarmate de jaren verstrijken, lijkt me een fabel. 'Strijkstokken worden duurder naarmate ze ouder worden?' Ja, dat doet een auto ook en geldt in zijn algemeenheid wanneer het om vele jaren gaat en dan zo veel, dat het antiek wordt of is. Vandaar de toename in de prijs of wat ‘een gek er voor geven wil’. Ook rekken de haren van een strijkstok een beetje uit dat is zeker waar. Maar gelukkig is daar wat op gevonden, namelijk een spanschroef die wat meer kan worden aangedraaid ter compensatie van het uitrekken. Dat er eerst een doekje gebruikt moest worden om de schroef te kunnen draaien heeft naar alle waarschijnlijkheid te maken met een niet gesmeerd schroefdraad van de spindel in de slof. Ik zou daar dan maar eens wat kaarsvet (géén olie o.i.d.!) op aanbrengen en dan zal het probleem wel verholpen zijn. Heeft dus niets te maken met al dan niet uitgerekte haren. Ook ik ben van mening dat een instrument in de loop van de jaren verandert van klank en karakter. Dat kan verschillende oorzaken hebben, waarvan er eentje is dat de bespeler aan zijn/haar instrument gewend raakt. Bij een nieuw gebouwd instrument vindt die verandering duidelijker waarneembaar plaats dan bij een veel ouder instrument omdat het hout nog ‘werkt’. Daarom moet na een half jaar of zo, gekeken worden of de stapel nog op de juiste plek staat en op de juiste spanning is geplaatst. Nu maar weer zien dat het gaat over iemands instrument, waarop gespeeld wordt. Frits
Ik bespeel een viool van Joseph Hel uit Lille. Het jaartal op het etiket is onduidelijk, maar het lijkt alsof er 1820 of 1870 staat. Ik heb deze viool puur op het geluid uitgezocht. Bij het uitzoeken ben ik met twee violen begonnen, de viool met het minder mooie geluid (naar mijn mening) heb ik weggelegd, waarna er weer een viool werd bijgelegd en zo verder. Uiteindelijk kwam ik dus bij de viool van Joseph Hel uit. Ik heb hem nu al 10 jaar en ik ben er erg blij mee. Natuurlijk ben ik benieuwd of dit een kopie is of een echte en of iemand mij meer over de violen van Joseph Hel kan vertellen. Op internet vind ik maar weinig informatie helaas.
Het lijkt wel eens op de schilderijen van de oude meesters: de meesten zijn in de vergetelheid geraakt, met uitzondering van enkele kopstukken. Maar soms zijn ook die onbekende werken méér dan de moeite waard. De tand des tijds zullen we maar zeggen. Ik was laatst bij een vioolbouwer: er wordt vaak niet eens naar het label gekeken. (er zijn immers veel meer vervalste labels dan echte!) Puur een technische beoordeling blijft dan over. Hebben de vioolbouwers op Strijkersforum trouwens niet toch een of ander naslagwerk voor een taxatierapport?
Die heb ik niet, maar er zijn wel andere wegen om achter een bepaalde waarde te komen. Dan heb je een indicatie. Zo'n naslagwerk zou dan toch ook niet meer prijsgeven dan een betaald bedrag voor een bepaald instrument op een bepaald moment. Je hebt ook dan natuurlijk een indicatie, meer ook niet. Het is bij het maken van een keuze de beste manier om het instrument ter plekke te bespelen (of mee nemen voor een of twee weken) en niet in eerste instantie te kijken naar wat het kost! Het kan namelijk heel goed zijn, dat iemand de klankkleur en -karakter niet aanstaat terwijl een ander dat nu juist heel erg mooi vindt. De keuze laat zich niet bepalen door het prijskaartje tenzij het om antiquaire instrumenten gaat. Dan zit je ook al gauw in de tonnen of nóg meer.
De economische waarde van een strijkinstrument is inderdaad niet absoluut maar, vanzelfsprekend, comparatief. Daarom is een prijsbepaling zo moeilijk. Daarnaast zijn er natuurlijk nog veel méér gegevens die mede de prijs bepalen. De huidige economische crisis speelt een belangrijke rol, er is veel te koop en ook dat is mede bepalend. Misschien is de achterliggende vraag van E.Ooms deze: heb ik een instrument in huis, gebouwd door een (toenmalig) gerenomeerde vioolbouwer en niet een kopie die wellicht ergens in een "fabriek" in elkaar is gezet en voorzien van een neplabel? Iedereen zal er wel iets mee hebben, denk ik: "het in je bezit hebben van een verborgen schat" (heel menselijk) maar ik vind één zinnetje uit de vraag van Ooms veel interessanter: "Ik heb hem nu al 10 jaar en ik ben er erg blij mee"! Dat is nogal een conclusie, zeg! Zelfs na 10 jaar plezier concluderen dat je erg blij bent met het instrument dat je bespeelt. Wat een geweldig instrument moet dat voor jou zijn! Soms is het daarom gewoon beter om het daar maar bij te laten: niet eens meer uitkijken naar een ander of een zogenaamd "beter instrument". Zonder ook maar te kijken naar de waarde of autheniticteit van je instrument. Maak er heerlijk muziek op en laat de vraag "echt of kopie" maar een mysterie blijven.....! Daarnaast is een taxatierapport voor de inboedelverzekering gewoon bij de vioolbouwer verkrijgbaar, eerlijk en zakelijk beoordeeld. Zoals Frits stelt: de waarde (ook in economische zin) van een instrument blijkt pas als je er een paar weken op gespeeld hebt. Een label of bouwer is een betrekkelijk gegeven. Alleen zeer zeldzame instrumenten hebben voor de verzamelaar een grote waarde. De kans dat je die in je bezit hebt is uitermate klein. Een instrument dat door iemand niet mooi wordt gevonden is weinig (geld) waard voor die individuele koper. Omdat smaken zo verschillend zijn kàn een dergelijk instrument echter toch véél geld opleveren zodra de juiste koper zich aandient! Ik ben overigens blij dat ik geen prijskaartje hoef te hangen aan een instrument, het is geen sinecure! Mijn advies: ga eens naar de vioolbouwer en laat die er iets over zeggen! Wil je nog meer weten? Laat de vioolbouwer er dan gewoon een paar weken op spelen. (De meeste vioolbouwers hebben volgens mij ook iets met het bespélen van strijkinstrumenten)
Ik weet niet of dat wel opgaat: er zijn ook bouwers die niet kunnen spelen! Ik noem mijzelf geen cellist, maar ik kan best wel de vier snaren van een cello aanstrijken en horen of er wat zit te rammelen of beoordelen dat de kamronding niet goed zit. Maar dat is naar mijn mening niet hetzelfde als cello kunnen spelen. Ik ben misschien wel bevoorrecht wanneer ik als goed onderlegde violist, instrumenten bespeel waar het een en ander niet optimaal is ingesteld. Alleen dan kun je zélf horen hoe het zit. Maar ook komt veel voor, dat ik laat horen wat er op een bepaalde manier klinkt en hoe het beter zou moeten, gewoon omdat een ander er niet op geattendeerd wordt waarnaar geluisterd moet worden. Men is mij altijd zeer dankbaar dat ik het kan laten horen.
