Cellist Alban Gerhard speelt, als hij soleert met een orkest achter zich, altijd met oordopjes. Wie weet inspireert het anderen om ook zuinig op hun gehoor te zijn.
Je kunt alleen niet zien dát hij met oordopjes speelt, maar goed,'t is dat je vertelt dat hij oordopjes draagt. Het kan zeker geen kwaad om oordopjes binnen je bereik te hebben voor mocht je in iets lawaaiigs belanden, of inderdaad spelen in een orkest waar vlak bij je flink veel decibellen worden geproduceerd. De neiging om risico op gehoorschade te onderschatten is best groot. Het lijkt er soms op dat oordopjes dragen wordt gezien als zwakte, en dan is daarmee een probleem met beeldvorming. Dat staat dan misschien het rationele besluit om oorbescherming te dragen in de weg.
Mogelijke hulpmiddelen bij overgevoelig gehoor - het is voor ieder weer anders en hier laat ik zien wat mij helpt te blijven spelen: * oordopje voor musici, op maat gemaakt, met speciale filter * rubberen sourdine ('k heb deze ietsjes verkleind, de cello houdt ruimte, maar net iets minder, milder) * houten sourdine (soms verdraagt mijn gehoor de gamba-achtige boventonenklank niet, dan pak ik de rubberen sourdine weer) * hars en snaren: zoeken naar ronde klank, aan de warme kant, zonder schelle bijgeluiden (voor mij werd dat dus Kolstein en Larsen-org-med. Voor sommigen zal Obligato of Aricore goed werken).
Mijn oriëntatie naar welluidende snaren en mooie hars begon al jaren voordat het met het gehoor zo moeilijk werd. Wel was mijn gehoor toen al wat gevoelig en licht beschadigd. Voorkeur en gevoeligheid liepen door elkaar, denk ik nu. En het helpt: ik nam eens de veelgebruikte Pirastro, maar was snel terug bij Kolstein.
Alban Gerhardt, die tijdens concerteren (preventief) oordopjes gebruikt, speelt thuis met (hotel)sourdine:
Is het eigenlijk schadelijk voor gezonde oren, cello spelen zonder bescherming? Of, beter geformuleerd, hoe lang kan je achtereen spelen zonder gehoorschade op te lopen?
Het kan per persoon verschillen, maar er zijn wel schema's. Dat begint bij: 80 Db max. 8 uren, enz.. Prof.musici krijgen vaak veel teveel geluid, vooral in symfonie-orkesten. In zo'n orkest (maar dan amateur-) liep ik ook extra schade op, als cellist voor de koperblazers. Na mijn ervaringen en ook van anderen kom ik op: niet angstig - wel verstandig mee omgaan.
Ik ga zo oefenen; ik zal eens meten met mn mobieltje hoe sterk het is. Maar inderdaad is mijn inschatting dat het meevalt.
Met zelf oefenen kom ik verre van de buurt waar de pijngrens begint...En ook als we in een huiskamer hobo, viool, dwarsfluit en cello spelen heb ik nog een safe gevoel, hetgeen wel te maken heeft met de dempende materialen in die ruimte. Dezelfde combinatie in een soort badkamer schreeuwt om oordopjes. 80dB maximaal 8 uur achteréén....hm, dat is ook al niet kinderachtig als je dat dus wel 8 uur moet verduren! Zal wel neerkomen op een werkdag voor een professionele orkestspeler op een repetitiedag met natuurlijk pauzes voor lunch en thee/koffie. Zelfs dit kan voor een reeds ietwat beschadigd oor al teveel zijn.
Inderdaad kan je 80 dB wel een poosje hebben, maar de pijngrens is niet maatgevend of geluid schadelijk is voor je gehoor, of niet. Even aan het googlelen geweest. Ik heb zelf nog niet gemeten hoe sterk mijn cello is, maar volgens deze link zit een viool tussen de 84 en 103 dB. Een cello tussen de 82 en 92 dB. Bij 84 dB kan je nog ongestraft 3,2 uur spelen zonder gehoorschade, bij 92 dB is dat nog maar 30,3 minuten en bij 103 dB heb je al gehoorschade na 2,4 minuten! Zie de tabel in deze link . Als ik dit lees, kan je dus in ieder geval dagelijks een half uurtje onbeschermd cellospelen maar als je heel lang speelt en zeker als je viool speelt, zijn oordoppen dus zeker aan te raden. En orkestrepetities zou je ook met doppen moeten doen. Nu ben je natuurlijk niet ineens doof na een orkestrepetitie, maar het verraderlijke van gehoorschade is, dat je er niets van merkt, maar dat het stapelt. Elke keer schakel je weer een paar zenuwcellen uit. Totdat je op een kwade dag ineens een piep in je oren hebt, of merkt dat je slechter hoort. Maar helaas is het proces onomkeerbaar.
Als je een hele tijd op je cello wil oefenen, dan lekker de demper erop! Vooral als het gaat om oefenen van allerlei loopjes, positiewisselingen enzo en als je op gegeven moment iets echt mooi vol uit je cello wil krijgen, die demper eraf. Zo'n werkwijze zou natuurlijk super safe zijn. Die andere muziekclubjes van mij....'t geeft dus toch wel te denken als ik die dB tabel (zie link in #33) zo lees...
Tjong dat had ik niet verwacht! Als ik een hele middag speel met de wereldmuziekgroep heb ik savonds wel een piep in mij oren. Ik had al gedacht dat ik oordoppen mee moest nemen maar word ik weer herinnerd aan de noodzaak daarvan. Gehoorschade daar zit ik niet op te wachten
Die wereldmuziekgroep is inderdaad wel een goed voorbeeld. Zelf heb ik nog geen piep in mijn oren daarna, maar dan is het nog niet minder uitkijken! Ik krijg natuurlijk al gelijk een minder safe gevoel als ik dan lees hoeveel dB de hobo en dwarsfluit in ons groepje weten te produceren volgens de opgaven in die link. Misschien worden we hiermee maar héél langzaam ietsies dover... Ik snap alleen niet dat in die tabel kamermuziek in kleine setting 75-85 dB zou kunnen zijn en als ik dan kijk naar de individuele instrumenten die in kamermuziekensemble betrokken zouden kunnen zijn, dat die dan al hoger uitkomen dan 85 dB. Gaat men er dan vanuit dat de spelers zachtjes spelen op hun instrument bij kamermuziek? Dat moet dan wel. Ik zocht op of blokfluit dan een veiliger instrument is, of nog beter: panfluit. Maar die staan niet op het lijstje.
Misschien is het wel anders gemeten; dat je het geluidsniveau bij 1 cello of viool meet bij de speler en bij een ensemble bij de luisteraar. Een viool pal onder je oor is natuurlijk wel wat anders dan een viool op enkele meters afstand. Hoe dan ook, géén piep wil niet zeggen dat er niets aan de hand is, ook dan kan je een beschadiging hebben opgelopen. Een piep in je oor na het spelen, is in ieder geval een teken dat er een blijvende gehoorbeschadinging (bij-)gekomen is. Die piep na een paar uur weer over, de beschadiging niet! Ik wil niemand angst aanjagen maar houd rekening met de mogelijkheid dat je op een kwade dag na het spelen ineens een piep in je oor hebt, die niet meer overgaat! In mijn andere hobby, het motorrijden, is denk ik de grote meerderheid inmiddels wel doordrongen van de noodzaak van gehoorbescherming. In de muziekwereld is dat mijns inziens nog veel en veel te weinig.
Goed dat je waarschuwt! Ik denk dat we in de muziekwereld nog veel te veel vastzitten aan het idee dat alleen die keiharde disco slecht voor je oor is (wat het duidelijk ook is) en misschien ook dat je een 'watje' bent als je oorbescherming met filters draagt bij het musiceren. Ik had van violen eerder dan van celli gedacht dat die riskant waren. (en natuurlijk van blaasinstrumenten als hobo).
Op de vorige basisschool van mijn kinderen stond de muziek met carnaval altijd dermate hard dat twee van mijn kinderen met enorme hoofdpijn en misselijk de carnavalsvakantie in gingen en het eerste weekend er echt nog ziek van waren. Ik heb dit op school uiteraard diverse keren aangekaart en uiteindelijk de kinderen zelfs thuis gehouden, maar werd niet serieus genomen. Muziek hoorde er nu eenmaal bij en ja, de kinderen zetten de muziek dan nu eenmaal hard, konden ze ook niks aan doen. Ik heb ze geprobeerd te overtuigen dat je kinderen juist moet leren dat je feest kunt vieren met muziek erbij waarbij je elkaar nog goed kon verstaan, maar dat is dus niet gelukt. Dit topic overtuigt mij weer eens te meer dat ik toch echt niet zo'n zeurouder ben en echt wel een punt had! Op de school waar ik zelf werk, zag ik gisteravond tijdens een voorspeelavond dat er een dB-meter hing en dat die door de geluidstechnici goed in de gaten werd gehouden. Alleen bij het applaus kwam de meter in het rood (boven de 95 dB).
